वासिङ्टन डीसी, जुलाई २३, २०२५ / टेक उद्यमी एलन मस्कले बहुप्रतीक्षित नयाँ प्रोजेक्ट Starjet, यो सुपर सोनिक स्पेस जेटले न्युयोर्कदेखि टोकियोको यात्रा एक घण्टा भित्रमै पूरा गर्न सक्नेछ – जुन हालको हवाई यात्राभन्दा झण्डै १० गुणा छिटो हुनेछ। यस विमानलाई सार्वजनिक परीक्षणका लागि तयार पारिएको थियो, र अब मस्कले यसलाई “मानव यात्रा क्रान्तिको अर्को चरण” भनेर घोषणा गरेका छन्।
Starjet एक हाइब्रिड सुपरसोनिक स्पेस जेट हो, जसमा रकेट इन्जिन र जेट इन्जिन दुबै प्रविधिको संयोजन गरिएको छ।
यो जेटले पृथ्वीको वायुमण्डलको माथिल्लो तहमा पुगेर अत्यधिक गतीमा उडान भर्न सक्छ।
मस्कका अनुसार, Starjet ले २० हजार किलोमिटर प्रतिघण्टाभन्दा बढी गती लिनेछ।
रकेट + जेट इन्जिन प्रविधि — सामान्य विमानभन्दा धेरै उच्च उचाइमा र गतिको साथ यात्रा गर्न सक्ने।
अत्याधुनिक सामग्री — हलुका तर बलियो धातु तथा कार्बन कम्पोजिट प्रयोग।
शून्य कार्बन दृष्टिकोण — वातावरणमैत्री इन्धन प्रविधि समावेश, हरित उडानको प्राथमिकता।
एलन मस्कले घोषणा गरे अनुसार Starjet ले विश्व यात्रालाई “मात्र केही घण्टामा” सीमित बनाउने छ। उदाहरण स्वरूप:
न्युयोर्क–टोकियो : ५५ मिनेट
लण्डन–सिड्नी : ८५ मिनेट
दुबई–लस एन्जलस : ७५ मिनेट
प्रविधिक चुनौती — यति उच्च गतिको उडानका लागि संरचनात्मक र सुरक्षासम्बन्धी गहन परीक्षण आवश्यक छ।
नियम–कानुनी स्वीकृति — अन्तर्राष्ट्रिय हवाई नियमनहरू अनुसार अनुमति प्राप्त गर्न समय लाग्नेछ।
उच्च लागत — प्रारम्भिक चरणमा टिकट मूल्य महंगो हुने सम्भावना।
“Starjet केवल एउटा विमान होइन, यो भविष्यको संकेत हो – जुनले देशहरूलाई जोड्नेछ, संस्कृतिलाई नजिक ल्याउनेछ र समयलाई परिभाषित गर्ने तरिका नै बदल्नेछ।“
एलन मस्कको Starjet परियोजना हवाई यात्राको भविष्य परिवर्तन गर्ने दिशामा एक साहसिक कदम हो। यद्यपि यसको सफल कार्यान्वयनमा अझै केही वर्ष लाग्न सक्छ, मस्कको नेतृत्व र SpaceX/Tesla को प्राविधिक क्षमताले यसलाई सम्भव बनाउने विश्वास बलियो बन्दै गएको छ।
👉 अब सन् २०२५ मा हामी “अन्तरिक्ष–विमान यात्रा” को युगमा प्रवेश गर्ने संघारमा छौं।
सुपरसोनिक युगको २० वर्षपछि नयाँ अध्याय : अब सब-अर्बिटल यानले दुई घण्टामै विश्व घुम्ने सपना सम्भव !
✈️ २० वर्षअघि अन्तिमपटक उडेको विश्वकै पहिलो सुपरसोनिक वाणिज्यिक विमान ‘कन्कर्ड’ ले हवाई यातायातमा क्रान्ति ल्याएको थियो। ध्वनिको गतिभन्दा दोब्बर गति (१,३५० माइल प्रतिघण्टा) मा उड्न सक्ने यो जेटले न्युयोर्कदेखि लण्डनको यात्रा तीन घण्टा भित्रमै गराउँथ्यो। तर, अत्यधिक मर्मत खर्च र सन् २००० मा भएको एक भीषण दुर्घटनापछि यसको यात्रामा पूर्णविराम लाग्यो।
अब दुई दशकपछि, सुपरसोनिक भन्दा पनि अगाडि—अल्ट्रा-फास्ट सब-अर्बिटल स्पेस ट्राभल को नयाँ युग आउँदैछ।
गत साता नासाले आफ्नो प्रयोगात्मक सुपरसोनिक विमान X-59 को पहिलो परीक्षण उडान चाँडै हुने घोषणा गर्यो। Concorde भन्दा सानो र अलिकति ढिलो (९२५ माइल प्रतिघण्टा) भए पनि यसले न्युयोर्क–लण्डन यात्रा ३.५ घण्टामा पुर्याउनेछ।
ब्रिटेनको Civil Aviation Authority (CAA) ले हालै गरेको एक अध्ययन अनुसार,
लण्डन–सिड्नी (२२ घण्टा हाल) → २ घण्टामा घट्न सक्ने,
न्युयोर्क–साङ्घाई (१५ घण्टा हाल) → ३९ मिनेटमै सम्भव।
👉 यो सम्भव हुनेछ ‘Earth-to-Earth Suborbital Flights’ मार्फत — जसमा रकेट यान पृथ्वीको सतहबाट करिब १२५ माइल माथि पुगेपछि पुनः अवतरण गर्छ।
Elon Musk / SpaceX Starship:
२०२० मा सार्वजनिक योजना: एक महादेशबाट अर्कोमा १ घण्टा भित्र १०० यात्रु लैजाने।
Starship हाल परीक्षणमा, तर अप्रिलमा एकपटक प्रक्षेपणमा विस्फोट भएको थियो।
China’s Space Transportation:
“पङ्ख भएको रकेट” परीक्षण २०२४, मानवीय उडान २०२५ लक्षित।
‘Tianxing I’ नामक यानले ४,३०० माइल यात्रा १ घण्टामा गर्ने दाबी।
Virgin Galactic (ब्रान्सन):
Suborbital यात्रा परीक्षण चरणमा, प्रगति उल्लेखनीय।
Rocket Lab (USA):
सामान ढुवानीका लागि point-to-point suborbital प्रणाली परीक्षण गर्दै।
वार्षिक १५० मिलियनभन्दा बढी यात्रुहरू १० घण्टा भन्दा लामो यात्रा गर्छन्।
यदि केवल ५% यात्रु suborbital मा गयो भने वार्षिक $२० अर्ब बजार।
UBS ले २०३० सम्म subsonic बजार $८०५ अर्ब डलर पुग्ने अनुमान गरेको छ।
सुरक्षा समस्या:
Starship प्रक्षेपणको विफलता, Space Shuttle मा ३० वर्षमा २ दुर्घटना।
G-Force र oxygen कमीका कारण यात्रुहरूमा रक्तचाप, हृदय, श्वास समस्याको खतरा।
वातावरणीय प्रभाव:
केही रकेटहरूले परम्परागत इन्धनको तुलनामा १०,००० गुणा बढी कालो कार्बन उत्पादन गर्छन्।
Blue Origin को New Shepard ले water vapor मात्र उत्सर्जन गर्छ — कम CO₂।
Sonic Boom समस्या:
NASA को X-59 मा ‘Quiet Supersonic Technology’ प्रयोग, जसले boom लाई ‘sonic thump’ मा रूपान्तरण गर्छ।
Boom Supersonic: American Airlines र United बाट ‘Overture Jet’ को अर्डर।
न्युयोर्क–लण्डन: ३.५ घण्टा।
२०२६ मा परीक्षण उडान, २०२९–३० मा सेवा सुरु हुने लक्ष्य।
Lockheed Martin र Exosonic: सुपरसोनिक ड्रोन बनाइसकेका कम्पनीहरू अब यात्रु यान बनाउने योजनामा।
Flying Car – ASKA A5
मूल्य: $७८९,०००
२०२६ मा सार्वजनिक राइड-शेयर सेवा सुरु गर्ने तयारी।
Martin Jetpack (न्युजिल्याण्ड)
उचाइ: ३,००० फिट, गति: ५० माइल/घण्टा
मूल्य: $२५०,०००
Passenger Drone – Jetson One (Italy)
एक यात्रुको लागि प्रयोग हुने, बजारमा उपलब्ध।
एलन मस्कदेखि ब्रान्सनसम्म सबैजना अब अन्तरिक्ष पर्यटन होइन, पृथ्वीमा नै ‘मिनेटमा यात्रा’ सम्भव बनाउने होडमा छन्। Concorde को अवसानपछि देखिएको गतिशीलताको खालीपन अब नयाँ प्राविधिक क्रान्तिले भरिँदैछ।
यद्यपि सुरक्षा, वातावरणीय असर र नियमनको चुनौती यथावत छन्, तर प्रविधिले यो दशकको अन्त्यसम्म मानव यात्रालाई फेरि एकपटक आकाशमाथि पुर्याउने सम्भावना बलियो छ।
प्रतिक्रिया