सुदीपभद्र खनाल, छन्द कविताका सिद्ध हस्त कवि हुन । उनी गद्य कविता र गीत पनि लेख्छन । नेपाली साहित्यको डायस्पोराको एउटा राम्रो खम्बा खनालका नेपाल मदर लाई मन परेका ५ कविताहरु तल प्रस्तुत छन :
मूर्दाहरूको आवाज
आयो कस्तो कुसमय फुली द्वारसम्मै छ भ्रान्ति
मारी सच्चा सुत विपतको राज्य भोग्दैछ क्रान्ति
यो चालाले अब मुलुकनै हुन्छ कि भोलि हुन्न
हे मूर्दा हो भन मुलुक नै ढल्न लागे सहन्न
तान्ने मात्रै क्रम पवनले हुन्न जीवन्त मान्छे
ताली मार्छौ पटटट बनोस् चोर वा सन्त भान्से
बोकी हिँड्छौ सठ त कसरी सक्छ खै देश बन्न
हे मूर्दा हो भन मुलुक नै ढल्न लागे सहन्न
ज्यूँदै तिम्रो हृदय छ भने बोल लौ देश निम्ति
जागे सारा कहर सकिनन् खेलझैँ चिम्टिचिम्टी
तिम्रो आत्मा उदित छ भने जाग ज्यूदैँ छु भन्न
हे मूर्दा हो भन मुलुकनै ढल्न लागे सहन्न
आफ्नै आत्मा पलपल थिची बाँच्न सक्तैन मान्छे
घोची आफ्नै हृदय सुखले हाँस्न सक्तैन मान्छे
सम्झी माटो उठ हृदयको आर्त आवाज सुन्न
हे मूर्दा हो भन मुलुकनै ढल्न लागे सहन्न
लड्दा आफैँ यदुसरि कसै उठ्न सक्तैन देश
बिर्सी धर्ती-सुत सहिदको रक्त बन्दैन देश
जागौँ बोलौँ हिमशिखरमा सक्छ स्वातन्त्र्य फुल्न
हे मूर्दा हो भन मुलुकनै ढल्न लागे सहन्न ।
थालूँ नयाँ संस्कृति
(छन्द : शार्दूलविकृडित् )
पोखूँ सिर्जनमा विवेक र दया सद्भावना नूतन
पारूँ जीवन मूल्यका रसमयी आदर्श उद्वोधन
मेटूँ अन्ध निराश क्षोभ मनका नौला छरूँ जागृति
लड्दै मानवता निमित्त नडगी थालूँ नयाँ संस्कृति
मेटूँ आर्त र दीनका हृदयको अव्यक्तको आर्तना
धोऊँ वाल र वृद्दका नयनका चित्कार वा क्रन्दन
मान्छेका मनमा पसेर म बसूँ नौलो बनी औषधि
पाऊँ मर्न परोपकार म गरी थालूँ नयाँ संस्कृति
बोकी लालचका प्रलम्भ नजिऊँ सत्धर्मको श्वास होस्
आफ्नै कर्म र ज्ञान सीप पसिनामा जिन्दगी पालियोस्
धर्तीबाट सकूँ म मेट्न नमिठा दुष्कर्मका त्रासदी
मेटी भोक र रोग वा विषमता थालूँ नयाँ सँस्कृति
बाँडू नित्य दुखी गरीबजनमा आशा खुशी पावन
सारूँ न्याय विवेक कर्मपथमा आदर्शको चेतन
सारा द्वेष अहं र द्रोह गममा आओस् सदा विस्मृति
पाऊँ छर्न नयाँ म रश्मि भवमा थालूँ नयाँ सँस्कृति
चोखो फूल बनी सुरम्य दुनियाँ पारूँ सदा सुष्मित
सच्चा ज्ञान-धनी निरालस बनूँ संसार होस् सेवित
कैल्यै आत्म प्रवञ्चना म नगरूँ संकष्टमा होस् धृति
बोकी सर्व हिताय भाव मनमा थालूँ नयाँ संस्कृति
देश खोज्दैछ हेर !
छन्द: मन्दाक्रान्ता
गोर्खालीको टलल खुकुरी धार झैँ चम्किएर
वैँसेवाला सरि चहकिलो सुष्ठु आभा लिएर
रारा फेवा मृदु नजरमा दिव्य शोभा भरेर
नौलो बाटो प्रगतितिरको देश खोज्दैछ हेर
खेपी वाधा तुमुल मनका चाहना रोकिएर
मैँ हूँ भन्ने अजयसँग नै पाखुरा खैँचिएर
राखी आफ्नो अमर गरिमा सानमा अग्लिएर
नौलो बाटो प्रगतितिरको देश खोज्दैछ हेर
काटी कालो तिमिर युगको आर्त छाती लिएर
रात्री सारा कलुष जडता द्वेषका सिद्दिएर
कर्णालीका जल लहरमा स्वप्न नौला भरेर
नौलो बाटो प्रगतितिरको देश खोज्दैछ हेर
झञ्झा नाघी उदय युगको भोरमा व्यूँझिएर
पीडा बिर्सी सकल जनका ज्योति आशा लिएर
मेची काली विविध कुसुमी एकता सिर्जिएर
नौलो बाटो प्रगतितिरको देश खोज्दैछ हेर
अर्को खुल्दा दिन कनकको होस् विहानी भनेर
जे जे आउन् कठिन जडता नाघ्न उर्जा लिएर
नेपालीको शिर नुर उचो शैलझैँ होस् भनेर
नौलो बाटो प्रगतितिरको देश खोज्दै छ हेर
ॐकार
जस्तो यो सुख दु:ख दृष्य नहुने सादृश्यता लुप्तछ
मात्रै जीवन भोगका समझले सम्पूर्ण सादृश्य छ
जस्तो विम्बित सृष्टि विम्ब रचनामा अर्ध नारीश्वर
उस्तै आकृतिमा छ लुप्त मनमा सादृश्य छन् ईश्वर
भेटिन्नन् जब चन्द्रमा नजरले छर्लङ्ग देखेपनि
धर्तीमै नजिकै हुने स्थलहरू देखिन्न चाहे पनि
जो देखिन्न असत्य हुन्न न सँधै देखिन्छ जो सत्य छ
सत्यासत्य विवेच्य सार प्रणवी सत्चित्तमा दृष्य छ
पानी भित्र छ अग्नि यो गगनमा बेगिन्ति ब्रम्हाण्ड छन्
सोच्दै चक्कर लाग्छ स्थीर छ भने श्री सत्चिदानन्द छन्
यो सारा चल बीचमा अचलको अन्वेष दु:साध्य छ
चित्तस्थिर गरेर हेर मनमै आलोक आलोक्य छ
खोजी प्राप्त हुने सिधै र सजिलै छैनन् खजाना कुनै
आफैँमा नभए सुदृष्टि जति होस् देखिन्न ज्योस्ना कुनै
चर्मैचक्षु नहुन् तथापि मनले स्थित् प्रज्ञले देख्दछ
आफैँभित्र उघार द्वार मनमै ॐकार को बास छ
जम्मै सुन्दर लाग्छ मात्र मनको हेराइ हो सुन्दर
यी इन्द्रीय जितेर दाउन सके संसार यो के छ र?
सच्चा कर्म र ज्ञानको पकडमा भूभार आधार छ
आफैँभित्र पसेर हेर मनमा सम्पूर्णको सार छ
-हे पृथ्वी फर्क आऊ –
काटे डाँडा ठिटाले मरु कि त डमरू माग्न थाल्यो कथाले
ढाँटी ढाँटी बिगारे छल र कल गरी नित्य नेतृत्वकाले
चर्क्यो अन्याय कालो अमन चयन गए दुर्दशा बढ्न थाल्यो
हे पृथ्वी फर्क आऊ अब त अति भयो देश नै डुब्न लाग्यो
हाम्रा चर्खा हराए बन घन हँसिया औषधी मासिएर
आए औजार नौला मुलुक तल परी पेलियो खुम्चिएर
छैनन् कोही हितैषी मुलुकतिर दिने ध्यान सत्कर्म भाग्यो
हे पृथ्वी फर्क आऊ अब त अति भयो देश नै डुब्न लाग्यो
भत्की त्यो एकताको बल मुलुक भयो रूग्ण कम्जोर ताज
रैतीकै चल्छ सत्ता तरपनि मुलुकी सान भो म्लान आज
जोडी हामी अनेकौँ सबल मुलुक दिने चेतना छैन भाग्यो
हे पृथ्वी फर्क आऊ अब त अति भयो देश नै डुब्न लाग्यो
गोर्खाली छैन आभा चर चर सबमा छन् विदेशी पसेका
नेपाली सन्तती छन् पर घर नहुँदा काम खोजी बसेका
घाटैघाटा छ सारा ऋण अनि गरिबीले धुरी ढल्न लाग्यो
हे पृथ्वी फर्क आऊ अब त अति भयो देशनै डुब्न लाग्यो
पेल्दैछन् शत्रु आई तरह तरहले देश यो खुम्चँदैछ
आमा नेपाल हाम्रो धरधर खुनको आँसु झारी रुँदैछ
तिम्रो झैँ चाल ताजा रिपुदमन हुने देशले आज माग्यो
हे पृथ्वी फर्क आऊ अब त अति भयो देश नै डुब्न लाग्यो
(१० भाषामा अमेरिकाबाट प्रकाशित, निष्पक्ष, स्वतन्त्र, संसारका १७५ भन्दा बढी देशमा पढिने पत्रिका)
प्रतिक्रिया