अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन केही दिनमै प्रत्यक्ष भेटवार्ता गर्ने सहमति भएको क्रेमलिनका एक सहयोगीले जनाएका छन्। उक्त भेटवार्ता युक्रेन युद्ध अन्त्यका लागि हुन लागेको हो।
यसअघि राष्ट्रपति ट्रम्पले निकट भविष्यमा आफू रुसी राष्ट्रपति पुटिन र युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीलाई एउटै स्थानमा भेट्ने सम्भावना रहेको बताएका थिए। उनले भनेका थिए कि “युद्ध रोक्न तीन पक्षीय बैठकको राम्रो सम्भावना छ”।
रूसलाई युक्रेनमा युद्धविराम गर्न अल्टिमेटमसहित दिएको ट्रम्पको समयसीमा शुक्रबार सकिँदै छ। यदि उक्त समयभित्र सहमति भएन भने थप कडा प्रतिबन्ध लागु गरिने ट्रम्पले चेतावनी दिएका छन्।
ट्रम्प–पुटिन सम्भावित भेटवार्ताको पृष्ठभूमिमा ट्रम्पका विशेष दूत स्टिभ विटकोफले बुधबार मस्कोमा पुटिनसँग छलफल गरेका थिए। विटकोफ यसअघि पनि चार पटक मस्को पुगिसकेका छन्। प्रत्येकपटकको भ्रमणपछि ट्रम्प सकारात्मक प्रतिक्रिया जनाए तापनि ठोस प्रगति भने हुन सकेको छैन।
बुधबार व्हाइट हाउसमा पत्रकार सम्मेलनमा ट्रम्पसँग जेलेन्स्की, पुटिन र आफूबीच तीन पक्षीय बैठकबारे प्रश्न गरिएको थियो। जवाफमा ट्रम्पले यस्तो बैठकको “अत्यन्त राम्रो सम्भावना” रहेको बताए।
क्रेमलिनका वरिष्ठ अधिकारी युरी उशाकोभले मस्कोमा भएको छलफलका क्रममा तीन पक्षीय सम्मेलनबारे चर्चा भएको पुष्टि गरे। तर उनले भने, “रूसले यसबारे तत्काल कुनै प्रतिक्रिया दिएको छैन।”
युक्रेनी राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले पनि बैठकको सम्भावनालाई समर्थन जनाएका छन्। उनले दुई पक्षीय र तीन पक्षीय गरी विभिन्न ढाँचामा छलफल हुनसक्ने संकेत गर्दै युरोपलाई पनि सहभागी गराइनुपर्ने बताए। उनले एक्स (ट्विटर) मा लेखेका छन्, “युक्रेन छलफलबाट डराउँदैन र रुसी पक्षबाट पनि त्यस्तै साहसी दृष्टिकोणको अपेक्षा गर्दछ।”
उशाकोभका अनुसार ट्रम्प र पुटिनबीचको सम्भावित बैठक कहाँ हुने भन्नेबारे सहमति भइसकेको छ र बाँकी विवरण चाँडै सार्वजनिक गरिनेछ। उनले भने, “सबै पक्षले तयारी सुरु गरिसकेका छन्।”
यद्यपि ट्रम्प अहिले पहिलेभन्दा सावधान देखिएका छन्। उनले बुधबार भने, “म यसलाई ब्रेकथ्रु भन्ने छैन… हामी लामो समयदेखि प्रयास गर्दै आएका छौं। हजारौं युवा मर्नु परेको छ। म यो समाप्त पार्न चाहन्छु।”
क्रेमलिनले विटकोफको पछिल्लो भ्रमणबारे छोटो विज्ञप्ति जारी गर्दै “रचनात्मक छलफल” भएको र “संकेतहरू आदानप्रदान” भएको जनाएको छ।
जेलेन्स्कीले भने ट्रम्पसँग विटकोफको भ्रमणबारे फोनमा कुरा गरेको बताए। उक्त कुराकानीमा केही युरोपेली नेताहरू पनि सहभागी थिए। उनले फेरि दोहोर्याए कि रूसले शान्ति वार्ता तभी गम्भीर रूपमा लिन्छ, जब उसले आर्थिक अभाव महसुस गर्न थाल्छ।
मस्कोमा भएको विटकोफ–पुटिन भेटका केही तस्वीर सार्वजनिक भएका छन् जसमा उनीहरूलाई मस्कोस्थित क्रेमलिन दरबारमा हात मिलाउँदै मुस्कानसहित देखाइएको छ। यी दुईबीच यसअघि पनि कयौं पटक भेट भइसकेको हो।
शुक्रबारसम्मै समाधानको सम्भावना भने कमजोर देखिएको छ। ट्रम्पले म्याद सकिन लाग्दा भारतमाथि २५ प्रतिशत आयात शुल्क बढाउने कार्यकारी आदेशमा बुधबार हस्ताक्षर गरिसकेका छन्। भारतले अझै पनि ठूलो परिमाणमा रुसी तेल खरिद गरिरहेकाले यस्तो निर्णय गरिएको ट्रम्पले बताएका छन्।
जनवरीमा राष्ट्रपति पद सम्हाल्नु अघि ट्रम्पले एकदिनमै युद्ध सकाउने दाबी गरेका थिए। तर हाल युद्ध झनै चर्किरहेको छ र ट्रम्पको भाषाशैली पनि मस्कोप्रति कडा बनेको छ।
युक्रेन र रुसबीच टर्कीको इस्तानबुलमा भएका तीन चरणका वार्ताले पनि कुनै ठोस नतिजा ल्याउन सकेका छैनन्। युद्ध सुरु भएको साढे तीन वर्षपछि पनि द्वन्द्वको समाधान टाढै देखिन्छ।
रूसले शान्तिका लागि युक्रेनसँग राखेका केही मागहरू पश्चिमी राष्ट्र र युक्रेन दुवैलाई अस्वीकार्य छन्। ती मागमा युक्रेनले तटस्थ राष्ट्र बन्ने, आफ्नो सैन्य क्षमता drast रूपमा घटाउने र नाटो सदस्यता छाड्ने, पूर्वी र दक्षिणी भूभागहरूबाट फौज फिर्ता गर्ने, डोनेत्स्क, लुहान्स्क, खेरसोन, जापोरीजिया र क्राइमियाको रुसी अधिनायिता मान्ने जस्ता शर्तहरू छन्।
रूसले युक्रेनलाई कुनै पनि सैन्य गठबन्धनमा सामेल हुन नदिने, सेनाको आकार घटाउने, रुसी भाषालाई आधिकारिक बनाउने र आफूमाथिका अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिबन्धहरू फुकुवा गराउन पनि माग राखेको छ।
यता युक्रेनले राष्ट्रपति जेलेन्स्की र पुटिनबीच प्रत्यक्ष भेटवार्ताको प्रस्ताव राखे पनि क्रेमलिनले पटक–पटक अस्वीकार गर्दै आएको छ।
त्यसैबीच, अमेरिकाले युक्रेनलाई थप २० करोड अमेरिकी डलर बराबरको सैन्य सहायता स्वीकृत गरेको छ, जसमा ड्रोन उत्पादनमा सहयोगसमेत समावेश छ।
प्रतिक्रिया