राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प आफैंले तोकेको अप्रिल २ को मितिमा व्यापक ट्यारिफहरू लागू गर्न द्रुतगतिमा अघि बढिरहेका छन् र यसै सप्ताहन्तमा विदेशी प्रतिस्पर्धीहरूमाथि थप ट्यारिफ लगाउने धम्की दिइरहेका छन्, यद्यपि उनले सम्झौताका लागि पनि खुलापन देखाएका छन्। ट्रम्पले अप्रिल २ लाई “मुक्ति दिवस” को रूपमा चित्रण गरेका छन्, जसमा अज्ञात सङ्ख्याका देशहरूमा पारस्परिक ट्यारिफहरू लागू गर्ने प्रतिज्ञा गरेका छन्, साथै गाडीहरू र गाडी पार्ट्समा २५% ट्यारिफ लगाउने घोषणा गरेका छन्।
तर उनले सप्ताहन्तमा NBC News की क्रिस्टेन वेल्करसँगको फोन अन्तर्वार्तामा अमेरिकी प्रतिस्पर्धीहरू रुस र इरानमाथि थप ट्यारिफ लगाउने चेतावनी पनि दिएका छन्। राष्ट्रपतिले सो अन्तर्वार्तामा रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनप्रति आफ्नो असन्तोष स्पष्ट रूपमा व्यक्त गरे।
“म निकै रिसाएको थिएँ – क्रोधित थिएँ – जब पुटिनले जेलेन्स्कीको विश्वसनीयतामाथि प्रश्न उठाउन थाले, किनकि त्यो सही दिशा होइन, बुझ्नुभयो?” ट्रम्पले वेल्करलाई भने। उनले पुटिनको पछिल्लो हप्ताको बयानलाई सङ्केत गर्दै भने, जसमा उनले युक्रेनलाई “अस्थायी प्रशासन” अन्तर्गत राख्ने सुझाव दिएका थिए, जबसम्म दुई राष्ट्रहरूबीच सम्झौताका लागि काम गरिँदैन।
उनले थप भने, “तर नयाँ नेतृत्वको अर्थ के हो भने लामो समयसम्म कुनै सम्झौता हुनेछैन, हैन त? … तर म त्यसबारे क्रोधित थिएँ। यदि सम्झौता भएन, र यदि मलाई लाग्यो कि त्यसका लागि रुस जिम्मेवार छ, भने म रुसमाथि दोस्रो चरणको प्रतिबन्ध लगाउनेछु।”
पुटिनमाथि ट्रम्पको कडा आलोचनात्मक धारणा उनको आफ्नै शब्दहरूसँग मेल खाँदैन, किनकि उनले युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीको समर्थन गर्दै आएका छन् र युद्धग्रस्त देशमा निर्वाचनको माग गरिरहेका छन्। उनले वेल्करलाई भने कि पुटिनलाई थाहा छ कि उनी (ट्रम्प) रिसाएका छन्।
“यदि रुस र म युक्रेनमा रक्तपात रोक्ने सम्झौतामा पुग्न असमर्थ भयौं, र यदि मलाई लाग्यो कि यो रुसकै गल्ती हो – जुन हुन पनि सक्छ र नहुन पनि सक्छ – तर यदि मलाई लाग्यो कि यो रुसकै गल्ती हो, भने म तेलमा दोस्रो चरणको ट्यारिफ लगाउनेछु, रुसबाट निस्कने सबै तेलमा,” ट्रम्पले भने।
तर उनले ती दोस्रो चरणका ट्यारिफहरू कसरी लागू गर्ने भन्नेबारे थप स्पष्टिकरण दिएनन्।
ह्वाइट हाउसले गत हप्ता घोषणा गरेको थियो कि युक्रेनमाथि आक्रमणका कारण रुसका बैंकहरू र निर्यातमा लगाइएका प्रतिबन्धहरू हटाएपछि मात्र रुसले कालो समुद्र (Black Sea) क्षेत्रमा बल प्रयोग नगर्ने सहमति जनाएको छ। तर, यो प्रारम्भमा प्रस्तावित ३० दिने पूर्ण युद्धविरामभन्दा निकै कम भएको छ।
जब ट्रम्पलाई सोधियो कि यदि पुटिनले “सही कदम” चाले भने उनी यसै हप्ता कुरा गर्नेछन् कि भनेर, उनले जवाफ दिए, “हो।”
उही अन्तर्वार्तामा ट्रम्पले संकेत गरे कि उनी इरानमाथि पनि दोस्रो चरणको ट्यारिफ लगाउने विषयमा विचार गरिरहेका छन्, “जबसम्म कुनै सम्झौतामा हस्ताक्षर हुँदैन।”
उनको पहिलो कार्यकालमा, ट्रम्पले इरान र विश्व शक्तिहरूबीच भएको २०१५ को परमाणु सम्झौताबाट अमेरिका बाहिरिएको घोषणा गरेका थिए। सो सम्झौताले तेहरानको विवादास्पद परमाणु कार्यक्रमलाई कडा सीमामा राख्ने प्रतिबन्ध लगाएको थियो, जसको बदलामा इरानमाथिको आर्थिक प्रतिबन्ध हटाइने प्रावधान थियो। तर आइतबार, इरानी राष्ट्रपति मसूद पेसेश्कियनले भने कि इस्लामिक गणराज्यले अमेरिकासँग आफ्नो परमाणु कार्यक्रममा प्रत्यक्ष वार्ता गर्न अस्वीकार गरेको छ।
यद्यपि, अमेरिका पहिल्यै इरानमाथि कडा प्रतिबन्ध लगाइसकेको छ र इरानसँगको व्यापार निकै न्यून रहेको छ।
ट्रम्पका ट्यारिफ नीति र त्यसको प्रभाव
ट्रम्पले पहिल्यै स्वीकार गरिसकेका छन् कि उनका प्रस्तावित ट्यारिफहरूले केही आर्थिक अस्थिरता निम्त्याउन सक्छन्। उनका शीर्ष आर्थिक सल्लाहकारहरूले यसबारे अनिश्चितता कम गर्न प्रयास गरिरहेका छन्।
राष्ट्रिय आर्थिक परिषदका निर्देशक केभिन हासेटले कति देशहरूलाई पारस्परिक ट्यारिफ लगाइने भन्नेमा कुनै स्पष्ट धारणा दिएनन्। उनले फक्स न्यूजको “Sunday Morning Futures” कार्यक्रममा भने, “राष्ट्रपति ट्रम्प आफैंले निर्णय गर्नेछन् कति देशहरूलाई ट्यारिफ लगाउने।”
उनले यो पनि संकेत दिए कि राष्ट्रपति ट्रम्पले अझै कुनै अन्तिम निर्णय लिएका छैनन्।
“राष्ट्रपति ट्रम्पसँग अमेरिका पुनः महाशक्ति बन्ने दीर्घकालीन दृष्टिकोण छ, र हामी त्यसलाई समयमै कार्यान्वयन गर्न निकै मेहनत गरिरहेका छौं। तर म अहिले तपाईंलाई अगाडि के हुन्छ भन्नेबारे कुनै निश्चित जानकारी दिन सक्दिन। राष्ट्रपति ट्रम्पले आफ्नो अगाडि धेरै विश्लेषण राखेका छन्, र उनी सही निर्णय लिनेछन्,” हासेटले भने।
यसैबीच, ट्रम्पले वार्ताका लागि खुलापन देखाउँदै वेल्करलाई भने, “यदि अरू राष्ट्रहरू हामीलाई ठूला मूल्यवान कुरा दिन इच्छुक छन् भने मात्र। किनभने ती राष्ट्रहरूसँग मूल्यवान चीजहरू छन्। अन्यथा, वार्ताको कुनै ठाउँ छैन।”
शुक्रबार, ट्रम्पले एअर फोर्स वनमा रिपोर्टरहरूलाई भने कि कुनै पनि सम्झौताहरू सम्भवतः ट्यारिफहरूको घोषणा भएपछि मात्र हुनेछन्।
ट्यारिफको प्रभाव र प्रशासनको बचाउ
राष्ट्रपतिले लामो समयदेखि ट्यारिफहरू – र ट्यारिफको धम्की – वार्ताको मुख्य अस्त्रको रूपमा प्रयोग गर्ने विश्वास राख्दै आएका छन्। तर, यसै महिनाको सुरुवातमा ट्यारिफबारे चलेको बहसले बजारलाई अस्थिर बनाएको थियो, जसले अमेरिकी व्यवसायीहरू र उपभोक्ताहरूमा चिन्ता बढाएको थियो।
राष्ट्रपति ट्रम्पका व्यापार तथा उत्पादन सल्लाहकार पीटर नाभारोले उपभोक्ताहरूका लागि मूल्य वृद्धिको चिन्तालाई खारेज गर्दै भने, “ट्यारिफ भनेको कर कटौती हो, ट्यारिफ भनेको रोजगारी हो, ट्यारिफ भनेको राष्ट्रिय सुरक्षा हो, ट्यारिफ भनेको अमेरिकाका लागि उत्कृष्ट कुरा हो। ट्यारिफले अमेरिका पुनः महान बनाउनेछ।”
CNN को रिपोर्टअनुसार अमेरिकी उपभोक्ताहरूले तत्कालै ट्यारिफको पूर्ण प्रभाव महसुस नगर्न सक्छन्, तर यी आयात करहरूले वस्तुहरूको मूल्य वृद्धि गर्ने सम्भावना उच्च छ। खासगरी, गत वर्ष अमेरिका आयात गर्ने ४०% वस्तुहरू ती देशहरूबाट आएका थिए, जसलाई ट्रम्पले निशाना बनाएका छन्।
श्यानन ब्रिमले नाभारोलाई ट्यारिफको प्रभावबारे प्रश्न गर्दा, उनले गाडीमा लगाइने ट्यारिफबाट उठ्ने रकम कर कटौतीमा लगाइने बताए। उनले वाचा गरे, “मध्यवर्गका लागि अमेरिकाको इतिहासकै सबैभन्दा ठूलो कर कटौती हुनेछ।”
“समग्रमा हेर्दा, उपभोक्ताहरू र अमेरिकी जनता राम्रो स्थितिमा हुनेछन्, किनकि यो रोजगारी सिर्जना गर्नेछ,” उनले थपे।
जब पुनः ट्यारिफको प्रभावबारे सोधियो, नाभारोले भने, “ट्रम्पलाई विश्वास गर्नुहोस्। पहिलो कार्यकालको उदाहरण छ। हामीले चीनमाथि ऐतिहासिक रूपमा उच्च ट्यारिफ लगायौं। हामीले एल्युमिनियम र स्टीलमा ट्यारिफ लगायौं। हामीले वाशिङ मेसिन र सोलार उत्पादनहरूमा ट्यारिफ लगायौं। … र त्यसबाट हामीले के प्राप्त गर्यौं? समृद्धि र मूल्य स्थिरता।
र किन हामीले मुद्रास्फीति देख्नेछैनौं भने, किनभने विदेशीहरूले यसको भार उठाउनुपर्नेछ। उनीहरूलाई नै यो ट्यारिफ तिर्नुपर्नेछ,” उनले भने।
प्रतिक्रिया