संसारका सबैभन्दा धनी व्यक्ति इलोन मस्कले फेरि एक पटक असाधारण उपलब्धि हासिल गरेका छन्। फोर्ब्स को “रियल टाइम बिलियनियर्स ट्र्याकर” अनुसार, २०२५ अक्टोबर १ (बुधबार) मा मस्कको कुल सम्पत्ति ५०० अर्ब अमेरिकी डलर पुगेको छ। मानव इतिहासमै आधा ट्रिलियन डलरभन्दा बढी शुद्ध सम्पत्तिमा पुगेका उनी पहिलो व्यक्ति बनेका हुन्।
५०० अर्बसम्म पुग्ने यात्रा
मस्कले २०२० को मार्चमा करिब २४ अर्ब डलर मात्र सम्पत्ति राख्थे। टेस्ला (Tesla) को शेयर मूल्यमा भएको ऐतिहासिक वृद्धिले उनलाई तीव्र रूपमा धनी बनायो।
-
अगस्ट २०२० — १०० अर्ब डलर क्लबमा प्रवेश गर्ने पाँचौं व्यक्ति।
-
जनवरी २०२१ — १९० अर्ब डलरसहित पहिलोपटक संसारकै धनी व्यक्ति।
-
सेप्टेम्बर २०२१ — २०० अर्ब पार गर्ने तेस्रो व्यक्ति।
-
नोभेम्बर २०२१ — ३०० अर्ब।
-
डिसेम्बर २०२४ — ४०० अर्ब।
-
अक्टोबर २०२५ — ५०० अर्बको नयाँ इतिहास।
अहिले मस्क दोस्रो धनी लारी एलिसन (ओरेकल संस्थापक) भन्दा करिब १५० अर्ब डलरले अगाडि छन्।
टेस्लाको पुनरुत्थान र मस्कको ध्यान फर्किनु
मस्कको सम्पत्तिमा पछिल्लो बृद्धिको मुख्य कारण टेस्ला हो।
-
टेस्लाका शेयर बुधबार मात्र करिब ४% बढे, जसले उनको सम्पत्तिमा थप ९.३ अर्ब डलर थप्यो।
-
एप्रिल २०२५ मा मस्कले राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको Department of Government Efficiency (DOGE) बाट हात झिकेर पुनः टेस्लामा ध्यान दिने घोषणा गरेका थिए।
-
त्यसयता लगानीकर्तामा आत्मविश्वास बढ्दै टेस्लाको मूल्याङ्कन फेरि ऐतिहासिक उच्चतम स्तर नजिक पुगेको छ।
-
मस्कको टेस्लामा १२% स्वामित्व अहिले मात्र १९१ अर्ब डलर बराबर छ।
सन् २०१८ को ऐतिहासिक सीईओ क्षतिपूर्ति प्याकेज डेलावेयर अदालतले २०२४ मा रद्द गरे पनि मस्कले त्यसबारे अपिल गरेका छन्। फोर्ब्सले हाललाई ती विकल्पको मूल्य ५०% कटाएर मात्र गनेको छ।
स्पेसएक्स र नयाँ xAI समूह
टेस्लाबाहेक मस्कको सम्पत्तिमा अर्को ठूलो योगदान स्पेसएक्स (SpaceX) र xAI Holdings बाट आएको छ।
-
स्पेसएक्सको मूल्याङ्कन सन् २०२५ अगस्टमा निजी टेन्डरमार्फत ४०० अर्ब डलरमा पुगेको छ (गत डिसेम्बरको ३५० अर्बबाट बढेर)। मस्कसँग स्पेसएक्समा ४२% स्वामित्व छ, जसको मूल्य करिब १६८ अर्ब डलर छ।
-
२०२३ मा ट्विटर (हाल X) र नयाँ एआई कम्पनी xAI लाई मर्ज गरेर xAI Holdings गठन गरिएको थियो। यसको हालको मूल्य ११३ अर्ब डलर मानिएको छ। मस्कसँग ५३% स्वामित्व छ, जसको मूल्य करिब ६० अर्ब डलर छ।
सम्भावित ट्रिलियनियर — २०३३ सम्म अनुमान
फोर्ब्सको अनुमानअनुसार यदि मस्कको सम्पत्ति वृद्धि यही गतिमा रह्यो भने उनी २०३३ मार्चअघि नै संसारकै पहिलो ट्रिलियनियर (१,००० अर्ब डलर व्यक्ति) बन्न सक्छन्।
तर मस्क भन्छन्, “यो पैसा होइन, प्रभावको कुरा हो। यदि भविष्यमा सक्रिय लगानीकर्ताले (Activist Shareholders) मलाई हटाए भने टेस्लाको रोबोटिक्स र सुरक्षा भविष्य संकटमा पर्न सक्छ। त्यसकारण मैले प्रभाव कायम राख्नुपर्नेछ।”
वैश्विक सन्दर्भ र आलोचना
मस्कको अद्भुत आर्थिक उचाइले दुई पक्षीय प्रतिक्रिया ल्याएको छ।
-
समर्थन गर्नेहरू भन्छन् — इलेक्ट्रिक गाडी, निजी अन्तरिक्ष उद्योग र कृत्रिम बौद्धिकता (AI) जस्ता क्षेत्रमा मस्कले विश्वलाई अगाडि बढाइरहेका छन्।
-
आलोचकहरू भने धन असमानता, श्रमिकहरूको अधिकार र बजारमा अत्यधिक एकल व्यक्ति प्रभावको जोखिमबारे चिन्तित छन्।
इतिहासमा जेफ बेजोस, बर्नार्ड आर्नोल्ट र बिल गेट्स जस्ता अर्बपतिहरू २०० अर्बको पार पारेका थिए, तर ५०० अर्बसम्म पुग्नु अभूतपूर्व हो।
निष्कर्ष
इलोन मस्कको यो उपलब्धि केवल व्यक्तिगत सम्पत्ति मात्र होइन, आधुनिक प्रविधि, निजी अन्तरिक्ष उद्योग र इलेक्ट्रिक सवारी विकासको प्रतीक बनेको छ। तर यो विशाल सम्पत्तिले आर्थिक असमानता र शक्ति सन्तुलनबारे नयाँ बहस पनि जन्माइरहेको छ। यदि टेस्ला, स्पेसएक्स र AI क्षेत्रमा मस्कको योजनाहरू सफल भए भने २०३० दशकको सुरुवातमै ट्रिलियनियर बन्ने सम्भावना बलियो देखिन्छ। तर कानुनी विवाद, बजारको अस्थिरता र नीतिगत चुनौतीले यो यात्रा जटिल बनाउन सक्छ।
(१० भाषामा अमेरिकाबाट प्रकाशित, निष्पक्ष, स्वतन्त्र, संसारका १७५ भन्दा बढी देशमा पढिने पत्रिका)
प्रतिक्रिया