अमेरिकाले NATO मार्फत युक्रेनलाई हतियार बिक्री गर्ने ट्रम्पको घोषणा, पुटिनलाई ५० दिनको समय

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले सोमबार पुष्टि गरेका छन् कि अमेरिका र NATO सदस्य राष्ट्रहरूबीच हतियार बिक्रीको सम्झौता भएको छ । उनले युक्रेनमा शान्ति स्थापनाका लागि रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनलाई ५० दिनको समय दिँदै, त्यो अवधिमा सम्झौता नभए “१०० प्रतिशत भन्सार कर” लगाइने चेतावनी पनि दिएका छन्।

NATO महासचिव मार्क रुट्टेले जानकारी दिए अनुसार, ट्रम्पले गत बिहीबार उनलाई फोन गरेर युक्रेनलाई सहयोगस्वरूप NATO देशहरूलाई अमेरिकी हतियार बिक्री गर्न चाहेको स्पष्ट पारेका थिए।

राष्ट्रपति ट्रम्पले जर्मनी, फिनल्याण्ड, डेनमार्कलगायतका मित्रराष्ट्रहरूमार्फत अरबौँ डलर बराबरको अमेरिकी हतियार खरिद हुने र ती हतियारहरू “चाँडै युक्रेनमा वितरण गरिने” बताएका छन्।

२०२५ जुलाई १४ मा ह्वाइट हाउसको ओभल अफिसमा राष्ट्रपति ट्रम्प र NATO महासचिव मार्क रुट्टेबीच भेटवार्ता भएको थियो। सोही दिन ट्रम्पले युक्रेनलाई रुसको वायु आक्रमणविरुद्ध सहयोग पुर्‍याउन Patriot मिसाइल प्रणाली पठाउने निर्णयको घोषणा पनि गरेका थिए।

ओभल अफिसमै ट्रम्पसँगै बसेका रुट्टेले पत्रकारहरूसँग भने, “यो साँच्चै ठूलो निर्णय हो।” उनले अघिल्लो महिनाको NATO शिखर सम्मेलन अत्यन्त सफल भएको र सञ्जालका अधिकांश राष्ट्रहरूले आफ्नो कुल गार्हस्थ उत्पादनको ५ प्रतिशत रक्षा क्षेत्रमा खर्च गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको स्मरण गर्दै यो कदम “स्वाभाविक र तार्किक” भएको बताए।

ट्रम्पको युक्रेन युद्धप्रति दृष्टिकोणमा ठूलो परिवर्तन, पुटिनलाई ५० दिनको अल्टिमेटम

– ग्यारी ओ’डोनाह्यु – प्रमुख उत्तर अमेरिका संवाददाता BBC

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले युक्रेन–रुस युद्धप्रति आफ्नो अघिल्लो नीति भन्दा निकै फरक धार लिएका छन्। यसअघि युक्रेनलाई दिइने हतियार सहयोगहरू बाइडेन प्रशासनको योजनाको निरन्तरता मात्र थिए। तर अब उनले आफैं नयाँ र ठूलो निर्णय गरेका छन् — युक्रेनको हवाई सुरक्षाका लागि Patriot मिसाइलजस्ता प्रतिरक्षा प्रणाली मात्र होइन, रुसको भित्रसम्म आक्रमण गर्न सक्ने शक्तिशाली हतियारहरू समेत पठाउने तयारीमा छन्।

 पुटिनलाई चेतावनी — ५० दिनको समय

तर ट्रम्पको प्रस्तावमा एक ठूलो शर्त पनि छ — युरोपेली सरकारहरूले ती सबै हतियारको मूल्य तिर्नुपर्नेछ, १००%। उनले भने, अमेरिका हतियार दिनेछ, तर त्यसको खर्च पूरा युरोपेली मित्रराष्ट्रहरूले ब्यहोर्नेछन्।

 NATO सँग सहमति

ट्रम्पले सोमबार NATO महासचिव मार्क रुट्टेसँगको भेटपछि जानकारी दिएका छन् कि अबदेखि NATO राष्ट्रहरूले अमेरिकी हतियार खरिद गरी युक्रेनलाई आपूर्ति गर्नेछन्।

ओभल अफिसमै ट्रम्पसँगै बसेका रुट्टेले भने, “यो साँच्चै ठूलो सम्झौता हो।” उनले अघिल्लो NATO सम्मेलनमा सबैजसो देशले आफ्नो GDP को ५% रक्षा खर्चमा लगानी गर्ने निर्णयलाई आधार मानेर यस कदमलाई “स्वाभाविक” भने।

 ट्रम्प र पुटिनबीचको तनाव

भर्खरैको टेलिफोन वार्तापछि रुसले युक्रेनको राजधानीमाथि युद्धको सुरुदेखिकै सबैभन्दा ठूलो आक्रमण गरेपछि ट्रम्प पुटिनप्रति निकै रुष्ट बनेका छन्। उनले सोमबार भने, “म पुटिनबाट अत्यन्त निराश र दुःखी छु।” उनले अब मस्कोलाई ५० दिनको समय दिएका छन्—यदि शान्ति सम्झौता भएन भने, अमेरिका १००% secondary sanctions (माध्यमिक प्रतिबन्ध) लगाउनेछ, जसले भारत, चीनजस्ता रूससँग कारोबार गर्ने देशहरूलाई पनि असर गर्नेछ।

💣 Secondary Sanctions भन्नाले के?

यदि कुनै देशले रुससँग कारोबार जारी राखेमा, त्यस देशका सामानहरूमा अमेरिका पुग्दा १००% भन्सार कर लगाइनेछ। यसले ती सामानहरूलाई अमेरिकामा अत्यन्त महँगो बनाउनेछ, जसले गर्दा अमेरिकी कम्पनीहरू अन्यत्रबाट सामान खरिद गर्न बाध्य हुनेछन्। त्यसले रुस र कारोबार गर्ने देशहरूको आम्दानी घटाउने लक्ष्य राखिएको छ।

 ट्रम्पको असंलग्नता र असन्तोष

ट्रम्पले पत्रकारहरूलाई भने, “म पुटिनसँग धेरै कुरा गर्छु, राम्रै लाग्ने गरी कुरा हुन्छ। तर त्यो कुरा केही अर्थ राख्दैन जब मिसाइलहरूले सहरमा बर्सन थाल्छ।” उनले भने, “म यो युद्ध सकियोस् भन्ने चाहन्छु,” तर पुटिनले युद्ध बढाएमा अमेरिका कति टाढासम्म जानेछ भन्ने प्रश्नमा उनले भनाइ खुलाएनन्—“म त्यो विषयमा बोल्नै चाहन्न।”

 विश्लेषण: के यो ५० दिनले असर गर्ला?

BBC का सुरक्षा संवाददाता फ्र्याङ्क गार्डनरका अनुसार, ट्रम्पको चेतावनीले मस्कोलाई फेरि कूटनीतिक चालबाजीको मौका दिन सक्छ। अघिल्लो पटक पनि यस्तै शान्ति प्रस्तावका बीच पुटिनले वार्ताको ‘भ्रम’ सिर्जना गरी प्रतिबन्ध टार्ने काम गरेका थिए।

यो पटक फरक हुन सक्छ, तर ५० दिनको समयभित्र रुसले युक्रेनमाथि २५,००० सम्म थप मिसाइल र ड्रोन आक्रमण गर्न सक्ने आँकलन गरिएको छ।

निष्कर्ष:
ट्रम्पले अब युक्रेनमाथिको रुसको आक्रमण रोक्न ठूला कदम चाल्न थालेका छन्—हतियार पठाउने निर्णय, पुटिनमाथि खुला आलोचना, र कडा आर्थिक प्रतिबन्धको चेतावनी। तर कूटनीतिक सन्देश अझै अस्पष्ट छ, र पुटिनको जवाफ कस्तो आउँछ भन्ने हेर्न बाँकी छ।