अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बिहीबार क्यालिफोर्नियाको नयाँ ग्यासचालित कारको बिक्री सन् २०३५ सम्ममा अन्त्य गर्ने निर्णयलाई रोक्ने संघीय प्रस्तावमा हस्ताक्षर गरेका छन्। यो कदमसँगै ट्रम्पले त्यहाँको गाडी उत्सर्जन नियन्त्रण सम्बन्धी अरु कडा नीतिहरू पनि उल्ट्याएका छन्, जसमा ट्रकहरूको नाइट्रोजन अक्साइड उत्सर्जन सीमित गर्ने नियमसमेत समावेश छ। ट्रम्पले ह्वाइट हाउसमा आयोजित एक समारोहमा क्यालिफोर्नियाका नियमहरूलाई “पागलपन” भन्दै आलोचना गरे। “यी नियमहरूले हाम्रो देशलाई बर्बाद बनाएका छन्,” ट्रम्पले भने।
यो घटनाले ट्रम्प र क्यालिफोर्नियाका डेमोक्रेटिक गभर्नर ग्याभिन न्यूसमबीचको टकरावलाई थप चर्काएको छ। पछिल्ला दिनमा ट्रम्पले आप्रवासन प्रदर्शन नियन्त्रण गर्न सेनालाई लस एन्जलस पठाउने निर्णय गरेपछि यो द्वन्द्व अझ गहिरिएको छ।
मुख्य बुँदाहरू:
-
क्यालिफोर्नियाको नियम: सन् २०३५ देखि नयाँ ग्यासचालित कारहरूको बिक्री पूर्ण रूपमा बन्द गर्ने पहिलो राज्यीय नीति हो।
-
ट्रम्पको निर्णय: संघीय प्रस्तावमा हस्ताक्षर गरी क्यालिफोर्नियाको ग्यास कार प्रतिबन्ध, ट्रक उत्सर्जन नियन्त्रण, र tailpipe emission सम्बन्धी नियमहरू उल्ट्याए।
-
कानुनी चुनौतीको तयारी: क्यालिफोर्नियाका अधिकारीहरूले यस निर्णयविरुद्ध अदालतमा मुद्दा हाल्ने तयारी गरिरहेका छन्।
-
राजनीतिक भिडन्त: न्यूसमका प्रवक्ताले “यदि हप्ताको कुनै पनि दिन Y मा समाप्त हुन्छ भने त्यो ट्रम्पको क्यालिफोर्नियाविरुद्धको अर्को आक्रमण हो” भन्दै प्रतिक्रिया दिएका छन्।
-
अमेरिकाको अटो उद्योगमा प्रभाव: क्यालिफोर्नियाले अमेरिकी कार बजारको झण्डै ११% ओगटेको हुनाले यसको नीतिले पुरै उद्योगमा असर पार्छ।
-
ट्रम्पको ऊर्जा नीति: घरेलु अटो उद्योगलाई पुनः सक्रिय गर्ने र तेल/ग्यास उत्खननलाई प्रोत्साहन दिने रणनीतिको हिस्सा।
विपक्षीहरूको आलोचना:
Center for Biological Diversity का ड्यान बेकरले ट्रम्पको कदमलाई “लोकतन्त्रप्रति विश्वासघात” भनेका छन्। उनले भने, “यो हस्ताक्षर ठूला तेल र अटो कम्पनीहरूलाई फाइदा पु¥याउने गैरकानुनी प्रयास हो, जसको मूल्य सर्वसाधारणको स्वास्थ्य र खर्चमा पर्छ।”
EPA (Environmental Protection Agency) ले पनि हालै कोइला र ग्यास प्लान्टहरूको हरितगृह ग्यास उत्सर्जन सीमित गर्ने नियमहरू हटाउने प्रस्ताव ल्याएको छ।
पृष्ठभूमि:
क्यालिफोर्नियाले दशकौंदेखि संघीय सरकारबाट छुट्टै स्वीकृति लिएर प्रदूषण नियन्त्रणका कडा नियम लागू गर्दै आएको थियो। ट्रम्पले पहिलो कार्यकालमा त्यो स्वीकृति खारेज गरेका थिए, तर राष्ट्रपति बाइडेनले सन् २०२२ मा पुनः बहाल गरेका थिए।
तर हाल रिपब्लिकनहरूले Congressional Review Act (CRA) प्रयोग गरेर राज्यका वातावरणीय नियमहरू रोक्ने प्रयास गरेका छन्, जुन कानुनी रूपमा मान्य नहुन सक्ने U.S. Government Accountability Office ले जनाएको छ। यसै विषयमा अमेरिकी सिनेटको नियम अधिकारीले पनि क्यालिफोर्नियाको नियमहरूलाई CRA बाट अवैध रूपमा उल्टाउन नमिल्ने बताए पनि, ट्रम्प प्रशासनले हस्ताक्षर गरेको छ।
ट्रम्प–न्यूसम टकराव: ‘सहयोगी’ बाट ‘शत्रु’ सम्मको संघर्ष
केही महिनाअघि मात्र, क्यालिफोर्नियाका गभर्नर गेभिन न्यूसम राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग सौहार्दपूर्ण सम्बन्ध बनाउँदै, वन डढेलो पीडित राज्यको सहयोगका लागि ट्रम्पसँग सहकार्य गरिरहेका थिए। तर अहिले परिस्थिति पूर्णतः उल्टिएको छ।
राष्ट्रपति ट्रम्पले लस एन्जलसमा नेशनल गार्ड तैनाथ गर्ने निर्णय लिएपछि — जुन न्यूसमको स्पष्ट विरोधका बाबजुद गरिएको थियो — गभर्नर न्यूसमले संघीय सरकारमाथि ‘शक्तिको दुरुपयोग’ गरेको आरोप लगाउँदै अदालतमा मुद्दा हालेका छन्। उनले यसलाई “सत्तावादतर्फको स्पष्ट कदम” भनेका छन्।
राजनीतिक टकराव: सम्भावित राष्ट्रपतिको भिडन्त
यो टकराव एकातर्फ रिपब्लिकन पार्टीका नेता ट्रम्प र अर्कातर्फ डेमोक्रेट पार्टीको सम्भावित भावी नेतृत्वदायी आकांक्षी न्यूसमबीचको हो। लस एन्जलसमा आप्रवासी प्रदर्शनहरू नियन्त्रण गर्न सेनाको प्रयोग, र अहिले आप्रवासी पक्राउमा सैनिकहरू प्रयोग गर्ने ट्रम्पको कदम यस टकरावको मूल हो।
ट्रम्पले बिहीबार लेखे, “बिना सेनाको लस एन्जलस यस्तो अपराध स्थल बन्थ्यो जुन वर्षौंदेखि देखिएको थिएन।” उनले न्यूसमलाई “अयोग्य” भन्दै सामाजिक सञ्जालमा अपमानजनक उपनामसमेत प्रयोग गरे।
पुरानो सहकार्य, नयाँ संघर्ष
पछिल्लो समयको कटुता पहिलेको सौहार्दता भन्दा ठिक विपरीत छ। सन् २०१८ मा जब ट्रम्प क्यालिफोर्नियाको Paradise सहरमा डढेलोको निरीक्षण गर्न पुगे, न्यूसमले उनलाई स्वागत गरेका थिए। सन् २०२० को कोभिड महामारीमा पनि न्यूसमले ट्रम्प प्रशासनको स्वास्थ्य सामग्री सहयोगका लागि खुलेर प्रशंसा गरेका थिए।
तर सन् २०२४ को राष्ट्रपति चुनावपछि ट्रम्प पुनः सत्तामा फर्किएसँगै न्यूसमले उनलाई खुला चुनौती दिन थाले। उनले डेमोक्रेटिक पार्टीको तर्फबाट केन्द्रको विपक्षी आवाज बनेका छन्। रिपब्लिकन विश्लेषक बेन शापिरोका अनुसार, “यो सबै २०२८ मा राष्ट्रपति बन्ने न्यूसमको तयारी हो।”
डेमोक्रेसीमाथि खतरा ?
न्यूसमले हालै एक सार्वजनिक सम्बोधनमा भने, “क्यालिफोर्निया पहिलो हो, तर अन्तिम होइन। अन्य राज्यहरू पनि ट्रम्पको निशानामा पर्न सक्नेछ। लोकतन्त्र नै अहिले हाम्रो आँखाअगाडि आक्रमणमा छ।”
यसै सन्दर्भमा उनले ट्रम्प प्रशासनविरुद्ध अदालतमा नेशनल गार्ड र म्यारिन्स प्रयोग गरेर आप्रवासी पक्राउ गर्नु असंवैधानिक भन्दै आपतकालीन रोक आदेश मागेका छन्।
ट्रम्पको क्यालिफोर्निया विरोधको इतिहास
-
बेघर समस्या समाधानमा हस्तक्षेपको धम्की
-
वन डढेलो सहयोग रोकिने चेतावनी
-
जलस्रोत र सरसफाइ नीति विवाद
-
‘चोरी गर्नेहरूलाई गोली हान’ भन्ने सुझाव
-
अनाधिकृत आप्रवासनविरुद्ध कठोर भाषण
-
LGBTQ+ अधिकारको विरोधमा संघीय दबाब
ट्रम्पले अघिल्लो वर्ष भनेका थिए, “क्यालिफोर्निया कुनै समय समृद्धिको प्रतीक थियो, अहिले अमेरिकाको पतनको प्रतीक बन्दैछ। अपराधी, आतङ्ककारी र मानसिक बिरामीहरू त्यहाँ पठाइँदैछन्।”
सन् २०२८ का लागि भूमि तयार?
न्यूसमले हालै एक पोडकास्टमा डेमोक्रेटहरूलाई ट्रम्पको “Make America Great Again” आन्दोलनबाट सिक्न आग्रह गरे। उनीले ट्रान्सजेंडर खेलाडीहरूको विषयमा पनि ‘केन्द्रमा उभिने’ अभिव्यक्ति दिएका छन्।
यस रणनीतिले उनी आफ्नो छविलाई कट्टर डेमोक्रेट होइन, एक व्यावहारिक नेता र सम्भावित राष्ट्रिय उम्मेदवारका रूपमा स्थापित गर्न खोजिरहेका देखिन्छन्।
यो टकराव केवल दुई नेताबीचको विवाद होइन — यो अमेरिका भित्रको नीति, सत्ता, र लोकतन्त्रको परिभाषाका बीचको लडाइँ हो। ट्रम्पले क्यालिफोर्नियालाई शत्रुको रूपमा चित्रण गरिरहँदा, न्यूसम यसैलाई प्रयोग गर्दै आफ्नो राष्ट्रिय पहिचान निर्माण गर्न जुटिरहेका छन्। अब अदालतको फैसलाले यो सत्तासंघर्ष कुन दिशामा अघि बढ्छ भन्ने निर्धारण गर्नेछ।
प्रतिक्रिया