राजतन्त्र पुनर्स्थापित गरिएका इतिहासका केही पन्नाहरू !

इतिहासमा कतिपय देशहरूले राजा (राजतन्त्र) लाई पुनर्स्थापना गरेका उदाहरणहरू पाइन्छन्। तीमध्ये प्रमुख छन्:
१. स्पेन (1975)
जनरल फ्रान्सिस्को फ्रान्कोहरूले स्पेनमा राजतन्त्रलाई बलात् हटाएका थिए। राजालाइ हटाएपछि, वर्तमान नेपालमा जस्तै, शासन चल्यो। अहिले नेपालमा, “लोकतन्त्रको आवरणमा सर्वसत्तावादी शासन” छ तर त्यसबेला स्पेनमा राजा हटाएर निरङ्कुश तानाशाही चल्यो। तर,केही बर्षपछि नै स्पेनका जनताले राजा जुआन कार्लोस प्रथम लाई पुनः गद्दीमा राखिदिएका थिए। स्पेन फेरि सम्वैधानिक राजतन्त्रमा फर्किएको थियो
२. इङ्ग्ल्याण्ड (1660) – “The Restoration”
इङ्ग्ल्याण्डमा राजा चार्ल्स द्वितीय लाई 1660 मा पुनर्स्थापित गरिएको थियो। 1649 मा ओलिभर क्रोमवेलको नेतृत्वमा राजतन्त्र हटाइएकाले देश गणतन्त्र बनेको थियो। राजालाइ हटाएपछि, वर्तमान नेपालमा जस्तै, शासन चल्यो। वर्तमान नेपालमा ब्रह्मलूट, राष्ट्रभक्षण, अपराध र भ्रष्टाचारको बिगबिगि भएजस्तै त्यसबेला बेलायतको यही हालत भयो। वर्तमान नेपालका शासकहरूको अहङ्कार, दम्भजस्तै त्यसबेला ओलिभर क्रोमवेलको टीमको दम्भ, अहङ्कार खपिनसक्नु भयो। क्रोमवेलको मृत्युपछि त्यहाँका जनताले राजतन्त्रलाइ पुनर्स्थापित गरिदिए।
३. फ्रान्स (1814 र 1815)
नेपोलियन बोनापार्टको पतनपछि लुई १८औं लाई फ्रान्सको राजा बनाइयो (1814)। नेपोलियन पुनः 1815 मा सत्तामा फर्किए पनि वाटरलूको युद्धपछि उनलाई अन्तिम रूपमा हटाएर फेरि लुई १८औं लाई नै राजा बनाइयो।
४. इटाली (1814)
नेपोलियनले हटाएका केही इटालियन राजकुमारहरू 1814 मा पुनर्स्थापित गरिए। विशेषगरी सार्डिनियाको राजा विक्टर इम्यानुएल प्रथमलाई जनताले पुनः गद्दीमा फर्काएका थिए।
५. क्याम्बोडिया (1993)
क्याम्बोडियामा 1970 मा राजा नरोदम सिहानुक लाई हटाएर गणतन्त्र स्थापना गरिएको थियो। तर जनताले 1993 मा पुनः राजतन्त्र पुनर्स्थापित गरेका थिए।
६. अफगानिस्तानका राजा शेख जहीरलाइ जनताले पुनर्स्थापित गरिसकेका थिए, तर राजा शेख जहीरले नै इन्कार गरे।
– आनन्द राम पौडेल

कवि अर्जुन पराजुलीको कविता