अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आफ्नो दोस्रो कार्यकालको पहिलो ठुलो विधेयकीय सफलता हात पारेका छन्। उनले “बिग, ब्यूटिफुल बिल” भनेर वर्णन गर्ने यो व्यापक विधेयकमा उनका धेरैजसो चुनावी प्रतिज्ञाहरू समेटिएका छन्—सीमाना सुरक्षा, कर कटौती, र सैन्य खर्च जस्ता मुद्दाहरूमा बलियो कार्यान्वयनसहित।
तर यस विधेयकमा राष्ट्रपति ट्रम्प र उनको रिपब्लिकन पार्टीका लागि राजनीतिक चुनौतीहरू पनि समावेश छन्।
हाउस र सिनेटमा संख्यात्मक बहुमत निकै झिनो हुँदा पनि ट्रम्प र उनको टोलीले यो विधेयक पार गराउन सफल हुनु सानो उपलब्धि होइन।
यस सफलताका लागि ट्रम्पले पार्टीभित्रका खर्च कटौती पक्षधर (budget hawks) सांसदहरूलाई मनाउनुपर्यो, जो सरकारी खर्च घटाउन दृढ थिए। साथसाथै केन्द्रवादी सांसदहरूलाई पनि साथ ल्याउनुपर्यो, जो सामाजिक सेवा कटौतीप्रति शङ्कालु थिए।
जनवरीमा यो संसद सुरु हुँदा, प्रतिनिधिसभामा सभामुख माइक जोनसनलाई पुनः निर्वाचित गराउने विषयमै सहमति हुन्छ कि हुन्न भन्ने आशंका थियो—त्यसमा समेत सहमति जुट्नु र अब यति ठूलो विधेयक पार हुनु उल्लेखनीय मानिन्छ।
के समावेश छ विधेयकमा?
कुल $150 अर्ब अमेरिकी डलर सीमा सुरक्षाका लागि, हिरासत केन्द्रहरू र आप्रवासन अधिकारीहरूको व्यवस्थापनमा खर्च गरिनेछ। अर्को $150 अर्ब सैन्य खर्चमा छुट्याइएको छ, जसमा राष्ट्रपति ट्रम्पको “गोल्ड डोम मिसाइल डिफेन्स प्रोग्राम” पनि समावेश छ।
तर सबैभन्दा ठूलो खर्च कर कटौतीमा छ—यो विधेयकले आगामी १० वर्षमा $4.5 ट्रिलियन भन्दा बढीको कर कटौती व्यवस्था गरेको छ।
कर कटौतीमध्ये केही पहिले ट्रम्पको पहिलो कार्यकालमै सुरु गरिएका थिए, जुन अब स्थायी बनाइएका छन्। अन्य कटौती, जस्तै टिप्स र ओभरटाइममा लाग्ने कर हटाउने प्रतिबद्धता, ट्रम्पको २०२४ को चुनावी घोषणामा थिए, जुन अब कार्यान्वयनमा आउनेछ र सन् २०२८ सम्म लागू हुनेछ।
यसको प्रत्यक्ष परिणाम भने ठूलो मात्रामा नयाँ ऋणको रुपमा देखिएको छ। ह्वाइट हाउसले कर कटौतीले अर्थतन्त्रमा वृद्धि ल्याउने र त्यसबाट नयाँ राजस्व उठ्ने तर्क दिएको छ, साथै आयातमा लगाइने शुल्कहरू (tariffs) पनि आम्दानीको स्रोत हुने बताएको छ।
तर स्वतन्त्र अनुमानहरू अनुसार, यो विधेयकले अमेरिकी संघीय ऋणमा $3 ट्रिलियनभन्दा बढी थप्नेछ।
विरोध र चेतावनी
रिपब्लिकन सिनेटर र्यान्ड पॉल (केन्टकी) ले चेतावनी दिएका छन् कि यो विधेयकले सरकारी ऋण सीमा $5 ट्रिलियनले बढाउँछ, जुन ह्वाइट हाउसको राजस्व आकलन सही हुने हो भने आवश्यक नै पर्दैन।
त्यस्तै अरबपति उद्यमी एलन मस्क र अन्य आलोचकहरूले यस्तो ठूलो ऋणले ब्याज दर बढाउने, अन्य खर्च कटौती गर्नुपर्ने र भविष्यमा आर्थिक संकट निम्त्याउने खतरा भएको बताएका छन्।
उत्तर क्यारोलिनाका सिनेटर थोम टिलिस ले त सिधै ट्रम्पमाथि आरोप लगाए—उनी अनुसार यो विधेयकले मेडिकेड कार्यक्रम (अमेरिकाको गरिबहरूका लागि सरकारी स्वास्थ्य बीमा) मा $1 ट्रिलियन कटौती गरेको छ, जसबाट मात्र उत्तर क्यारोलिनामा ६ लाख ६० हजारभन्दा बढी व्यक्तिहरू कार्यक्रमबाट बाहिरिनेछन्।
“रिपब्लिकनहरू स्वास्थ्य क्षेत्रमा ठूलो गल्ती गर्न लागेका छन् र आफ्ना समर्थकहरूसँगको वाचा तोड्न लागेका छन्,” उनले भने।
आगामी असर र राजनीतिक रणभूमि
कांग्रेसले पारित गरेको यो विधेयक सन् २०२६ को बीच अवधिको चुनाव (midterm election) भन्दा पछि मात्रै कार्यान्वयनमा आउने भए पनि डेमोक्र्याटहरू यसले निम्त्याउने असरलाई जनताबीच पुर्याउने रणनीतिमा लागिसकेका छन्।
गैरपार्टी संगठन कांग्रेसनल बजेट अफिसका अनुसार, यो विधेयक कार्यान्वयन भएपछि अर्को १० वर्षमा झन्डै १ करोड २० लाख अमेरिकी नागरिकले मेडिकेड कवरेज गुमाउनेछन्।
ट्रम्पको राष्ट्रपतिको ‘उपलब्धि प्रदर्शन’
राष्ट्रपति ट्रम्पले अमेरिकाको स्वतन्त्रता दिवस जुलाई ४ का दिन विधेयकमा हस्ताक्षर गर्दै उपलब्धिको रूपमा प्रस्तुत गर्ने योजना बनाएका छन्। कार्यकारी आदेशभन्दा पनि कानुनी प्रक्रिया मार्फत शासन गर्न सक्ने उनको क्षमताको प्रमाणस्वरूप यो विधेयकलाई चित्रण गरिनेछ।
तर यो विधेयकको लाभ र हानि बारे राजनीतिक बहस सुरु भएको हो।
‘बिग ब्यूटिफुल बिल’ पारितपछि अमेरिका र विश्वमा पर्ने सम्भावित प्रभावहरू
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको दोस्रो कार्यकालको ठुलो विधेयक ‘बिग ब्यूटिफुल बिल’ संसदबाट पारित भइसकेको छ। यो विधेयकले करिब $4.5 ट्रिलियन कर कटौती, $150 अर्ब सैन्य खर्च, र सीमाना सुरक्षामा ठुलो लगानी लगायतका प्रावधानहरू समेटेको छ। यद्यपि विधेयकलाई समर्थन र आलोचना दुवैतर्फबाट गहिरो प्रतिक्रिया आएको छ। यसले अब अमेरिका मात्र होइन, विश्व अर्थतन्त्र र भू–राजनीतिक सन्तुलनमा समेत असर पार्न सक्नेछ।
✅ १. अमेरिकाको अर्थतन्त्रमा तत्काल प्रभाव:
-
कर कटौतीले अमेरिकी जनताको खर्च गर्ने क्षमता बढाउँछ, जसले खपतमा वृद्धि ल्याउन सक्छ।
-
तर सरकारी राजस्व घट्ने भएकाले यो संघीय बजेट घाटा (deficit) अझ गहिरो बन्नेछ।
-
मध्यम र धनी वर्गलाई कर कटौतीको फाइदा पुग्ने भएकाले आर्थिक असमानता अझ बढ्न सक्ने सम्भावना।
✅ २. संघीय ऋणमा ऐतिहासिक वृद्धि:
-
यो विधेयकले आगामी १० वर्षमा $3–$5 ट्रिलियन अमेरिकी ऋण थप्ने अनुमान गरिएको छ।
-
उच्च ऋणका कारण ब्याज दर बढ्ने, जसले साना व्यवसाय, ऋण लिने उपभोक्ता, र आवास बजारमा नकारात्मक असर पुर्याउन सक्छ।
✅ ३. सामाजिक सुरक्षामा कटौतीको असर:
-
मेडिकेड, खाद्यान्न सहायता, हरित ऊर्जाजस्ता सामाजिक कार्यक्रमहरूमा कटौती गरिएकाले निम्न–आय वर्ग प्रत्यक्ष प्रभावित हुने छन्।
-
स्वास्थ्य सेवा पहुँच गुमाउने अनुमानित १ करोड २० लाख नागरिकको असन्तुष्टि राजनीतिक तनावको कारण बन्न सक्छ।
✅ ४. अमेरिकी सेनाको मजबुती र विश्व रणनीति:
-
सैन्य खर्च बढाइएको छ, जसमा ट्रम्पको गोल्ड डोम मिसाइल डिफेन्स प्रोग्राम समेत समावेश छ।
-
यसले अमेरिकाको सैन्य प्रभावकारिता बढाउनेछ, विशेषतः चीन, उत्तर कोरिया र इरान जस्ता राष्ट्रहरूसँगको सम्बन्धमा नयाँ सन्तुलन ल्याउन सक्छ।
✅ ५. सीमा सुरक्षामा कठोर नीति:
-
आप्रवासन नियन्त्रण, हिरासत केन्द्र विस्तार र सीमामा प्रविधि विस्तारले अमेरिकाको आप्रवासी नीति अझ कडा बन्नेछ।
-
यसले छिमेकी मेक्सिको र आप्रवासी आपूर्ति गर्ने देशहरूसँग कूटनीतिक सम्बन्धमा तिक्तता ल्याउन सक्छ।
✅ ६. विश्व बजारमा अस्थिरता र ब्याजदरको प्रभाव:
-
अमेरिकाको ऋण वृद्धि र खर्च बढेपछि ब्याजदर बढाउने सम्भावना बढ्छ, जसको असर विकासोन्मुख देशहरूले लिएको ऋणको किस्ता तिर्न गाह्रो बनाउँछ।
-
डलरको मूल्य बढेमा, तेल र अन्य आयातमा महँगी हुने खतरा।
✅ ७. अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिक सन्देश:
-
ट्रम्पले संसदमार्फत विधेयक पार गरेसँगै कानुनी शासनको शक्ति प्रदर्शन गरेका छन्, जसले उनको विश्वव्यापी छविमा सुदृढीकरण ल्याउन सक्छ।
-
तर सामाजिक कार्यक्रम कटौती र कर छुटमार्फत धनाढ्य वर्गलाई फाइदा दिइएको भन्दै मानवअधिकार संगठन र वामपन्थी मुलुकहरूबाट आलोचना हुने सम्भावना।
✅ ८. चुनावी राजनीति र असर:
-
यो विधेयक सन् २०२६ को बीच अवधिको निर्वाचन (midterm election) का लागि मुख्य राजनीतिक मुद्दा बन्नेछ।
-
डेमोक्र्याटहरूले सामाजिक कटौतीको आलोचना गर्नेछन् भने ट्रम्पले आर्थिक सुधार, रोजगारी, र कर घटाउने नेतृत्वको प्रचार गर्नेछन्।
✅ निष्कर्ष:
‘बिग ब्यूटिफुल बिल’ केवल आर्थिक नीतिमात्र होइन, राजनीतिक, सामाजिक र रणनीतिक चाल पनि हो। यसले अमेरिकी समाजलाई आर्थिक रूपले विभाजित गर्न सक्छ भने विश्वलाई भू-राजनीतिक रूपमा पुनः खिच्न सक्छ। यो विधेयकको सफलता वा असफलता अमेरिकाको दीर्घकालीन वित्तीय स्वास्थ्य र विश्व नेतृत्व भूमिकाको परीक्षण बन्नेछ।
प्रतिक्रिया