वाशिङ्टन / अमेरिकी केन्द्रीय बैंक फेडरल रिजर्भले अमेरिकाको कमजोर बन्दै गएको श्रम बजारलाई सहारा पुर्याउन झण्डै नौ महिनापछि पहिलोपटक ब्याजदर घटाएको छ। बुधबार अध्यक्ष जेरोम पावेलको नेतृत्वमा बसेको मौद्रिक नीतिसम्बन्धी बैठकले फेडको बेंचमार्क ऋणदर एक चौथाइ अंकले घटाएर ४ प्रतिशतदेखि ४.२५ प्रतिशतको दायरामा ल्याउने निर्णय गरेको हो। यो राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको दोस्रो कार्यकालमा भएको पहिलो दर कटौती हो।
फेड अध्यक्ष पावेलले पत्रकार सम्मेलनमा भने, “अर्थतन्त्रलाई अगाडि लैजान अहिलेको बाटो पूर्ण स्पष्ट छैन। तर हामी सधैं पछाडिको ऐनामा हेरेर जीवन जिउन सक्दैनौं, अगाडिको विन्डस्क्रिनबाट हेर्नुपर्छ।” पावेलका अनुसार यो निर्णय “जोखिम व्यवस्थापन कटौती” हो, जसले भविष्यमा श्रम बजारमा आउने सम्भावित गिरावटलाई रोक्ने बीमा नीतिजस्तो काम गर्नेछ।
यसअघि फेड अधिकारीहरूले सन् २०२५ का लागि दुई पटकको दर कटौती अनुमान गरेका थिए, तर नयाँ आर्थिक प्रक्षेपणअनुसार अब यो वर्ष कम्तीमा अर्को दुई पटक कटौती हुने सम्भावना छ— अक्टोबर र डिसेम्बरमा। बेरोजगारी दर र महँगाइका पूर्वानुमान भने पुरानै स्तरमा राखिएको छ।
पावेलले अमेरिकाको श्रम बजारलाई “कम नियुक्ति र कम बर्खास्ती” भएको अवस्था भन्दै चिन्ता व्यक्त गरे। उनले युवा बेरोजगारी बढ्दै गएको उल्लेख गर्दै भने, “यदि छँटनी सुरु भयो भने नयाँ नियुक्ति न्यून हुने जोखिम छ।” फर्निचर र उपकरणजस्ता सामानमा ट्रम्प प्रशासनका आयात कर (ट्यारिफ) का कारण मूल्य वृद्धि सुरु भएको भए पनि, पावेलले हालसम्म यसको प्रभाव ठुलो नभएको बताए। तर उनले थपे, “यसको पूर्ण असर अझै देखिन बाँकी छ।”
फेडको यो निर्णय एकमत थिएन। राष्ट्रपति ट्रम्पले हालै नियुक्त गरेका गभर्नर स्टिफन मिरनले आधा प्रतिशत अंकको ठूलो कटौती गर्नुपर्ने तर्क गर्दै विरोध जनाए। मिरनलाई ट्रम्पसँग निकट सम्बन्ध रहेको भन्दै डेमोक्र्याटहरूले फेडको स्वतन्त्रतामा शंका व्यक्त गरेका छन्। पावेलले भने, “हामी हाम्रो स्वतन्त्रता जोगाउन दृढ छौं र हाम्रो दुईमुखी लक्ष्य—महँगाइ नियन्त्रण र अधिकतम रोजगार—पूरा गर्न प्रतिबद्ध छौं।”
फेड बोर्डभित्र हालै असामान्य राजनीतिक दबाब देखिएको छ। राष्ट्रपति ट्रम्पले गभर्नर लिसा कुकलाई बर्खास्त गर्न खोजेपछि उनी अदालतमा मुद्दा लडिरहेकी छन्। त्यसैबीच, मिरन फेडमा नयाँ स्वर बनेका छन्, जसले अझ आक्रामक दर कटौतीको समर्थन गरिरहेका छन्।
फेडको निर्णयपछि अर्थशास्त्रीहरूले श्रम बजारको भविष्य, महँगाइको दबाब, र ट्रम्प प्रशासनका आर्थिक नीतिहरूले ल्याउन सक्ने अनिश्चितताबारे मिश्रित प्रतिक्रिया दिएका छन्। केही विश्लेषकहरूले यो कटौतीलाई श्रम बजारलाई संरक्षण गर्ने कदमका रूपमा देखेका छन् भने अरूले यसले महँगाइलाई पुनः उक्साउने चेतावनी दिएका छन्।
यस कटौतीसँगै अमेरिकी मौद्रिक नीतिमा नयाँ चरण सुरु भएको छ, जसले राष्ट्रपति ट्रम्पको दोस्रो कार्यकालमा अर्थतन्त्रलाई स्थिर राख्ने चुनौतीलाई अझ जटिल बनाएको छ।
(१० भाषामा अमेरिकाबाट प्रकाशित, निष्पक्ष, स्वतन्त्र, संसारका १७५ भन्दा बढी देशमा पढिने पत्रिका)
प्रतिक्रिया