अमेरिकाको ज्याक्सन होल बैठकमा गत शुक्रबार फेडरल रिजर्भका अध्यक्ष जेरोम पावेलले अन्ततः स्वीकार गरे— ट्रम्प प्रशासनले लामो समयदेखि भनेको जस्तै शुल्क (tariffs) ले महँगाइ बढाउँदैन ।
पावेलको स्वीकारोक्ति अनुसार, शुल्कले अधिकतम एउटा एकपटकको मूल्य समायोजन मात्र ल्याउँछ, त्यो पनि धेरैजसो अवस्थामा विदेशी निर्यातकर्ताले आफैं बोकेर तिर्छन्, अमेरिकी उपभोक्ताले होइन। यस अर्थमा, फेडले “tariff uncertainty” भनेर चर्को ब्याजदर कायम राख्ने औचित्य हराएको छ।
बजारमा तत्काल प्रभाव
पावेलको भनाइ सार्वजनिक भएपछि बजारमा सकारात्मक प्रतिक्रिया देखियो।
-
Dow Jones ४५,००० को माथि पुग्यो, र विश्लेषकहरूले अझै ५०,००० सम्म पुग्ने भविष्यवाणी गरे।
-
१० र ३० वर्षे अमेरिकी ट्रेजरीको ब्याजदर घट्यो, जसले बाँड मूल्यलाई बढायो।
यसले सेप्टेम्बरमा ब्याजदर घटाउने संभावना बलियो बनाएको छ।
तर प्रश्न अझै बाँकी
पावेलले शुल्क महँगाइ बढाउँदैन भनेर स्वीकारे पनि, “शुल्क को तिर्छ?” भन्ने प्रश्न अझै बुझ्न बाँकी रहेको ट्रम्प पक्षको टिप्पणी छ।
ट्रम्प प्रशासनले भनेको छ— अमेरिकी उपभोक्ताले होइन, विदेशी निर्यातकर्ताले शुल्क तिर्नुपर्ने हुन्छ। किनभने अमेरिकी बजारमा पहुँचबिना चीनदेखि युरोपसम्मका निर्यातकर्ता टिक्न सक्दैनन्।
अमेरिकी अर्थतन्त्रमा दबाब
फेडको ब्याजदर अहिले पनि ४.२५%–४.५०% छ, जुन
यसले अमेरिकी व्यवसायलाई तीन किसिमले चोट पुर्याइरहेको छ:
-
उच्च वित्तीय लागत – उत्पादन उद्योगले ऋण लिन महँगो।
-
मजबुत डलर – अमेरिकी वस्तु विदेशमा महँगो, प्रतिस्पर्धा घट्छ।
-
बजार हिस्सा गुमाउने – सस्तो ऋण पाउने विदेशी प्रतिस्पर्धीले अमेरिकी बजार कब्जा गर्छन्।
अमेरिकी जनतामाथिको असर
-
३० वर्षे गृहऋण दर अझै ६–७% छ, जसले नयाँ घर खरिद गर्न चाहने युवालाई बजारबाहिर धकेलेको छ।
-
साना व्यवसायले बैंक ऋणमा दोहोरो अंक ब्याजदर तिर्नुपर्ने, जसले रोजगारी सिर्जना रोकिरहेको छ।
-
उपभोक्ताले क्रेडिट कार्डदेखि गाडी कर्जासम्म उच्च व्याज भुक्तान गर्नुपरेको छ।
महँगाइ त नियन्त्रणमा छ
-
उपभोक्ता मूल्य सूचकांक (CPI) लगभग ३% मा झरेको छ।
-
फेडले प्राथमिकतामा राख्ने PCE सूचक २.५% वरिपरि छ, जुन लक्ष्यभन्दा धेरै टाढा छैन।
-
आपूर्ति श्रृंखला सामान्य भइसकेको छ, उर्जाको मूल्य स्थिर छ।
निष्कर्ष
विश्लेषकहरूको मतमा अब फेडले सिर्फ २५ बेसिस पोइन्टले ब्याजदर घटाएर पर्याप्त हुँदैन। कम्तिमा १०० बेसिस पोइन्टसम्मको कटौती गरेर मात्र:
-
अमेरिकी निर्यातकर्ताको प्रतिस्पर्धा फिर्ता आउँछ,
-
परिवार र किसानलाई राहत पुग्छ,
-
अमेरिका फेरि विश्व बजारमा सन्तुलित हुन्छ।
फेड अध्यक्ष पावेलले “कडा मौद्रिक नीति नै विवेक” भन्ने भ्रमबाट बाहिरिनुपर्ने समय आएको छ। ट्रम्प प्रशासनले जोड दिँदै आएको “ट्रम्पनोमिक्स”— कर कटौती, नियमन घटाउने, ऊर्जा आत्मनिर्भरता र निष्पक्ष व्यापार— लाई सहज रूपमा चल्न दिन फेडले अवरोध हटाउनैपर्छ।
(१० भाषामा अमेरिकाबाट प्रकाशित, निष्पक्ष, स्वतन्त्र, संसारका १७५ भन्दा बढी देशमा पढिने पत्रिका)
प्रतिक्रिया