पूर्वराष्ट्रपति तथा नेकपा (एमाले) की पूर्व उपाध्यक्ष विद्यादेवी भण्डारीले आफूले पार्टी सदस्यता विधिपूर्वक नवीकरण गरिसकेको पुनः पुष्टि गरेकी छन्। देश र जनताको सेवा गर्न फेरि सक्रिय राजनीतिक भूमिकामा फर्किन आफू तयार रहेको पनि उनले स्पष्ट पारिन्। आज राजधानीमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै भण्डारीले आफ्नो सदस्यता कुनै हुलहुज्जत वा एकपक्षीय निर्णयका भरमा खारेज गर्न नपाइने उल्लेख गरिन्। उनले भनिन्, “मैले विधिपूर्वक सदस्यता नवीकरण गरिसकेको छु। त्यसलाई मनोमानी ढंगले खारेज गर्न सकिँदैन। यसको पनि औपचारिक प्रक्रिया हुन्छ।”

भण्डारीले आफू आज पनि नेकपा एमालेकै “परिवारमा” रहेको भन्दै पार्टीप्रति आफ्नो निष्ठा कायम रहेको बताइन्। “कसैको चाहना वा धारणा मात्रका आधारमा मेरो सदस्यता हटाइन्छ भन्ने मलाई लाग्दैन,” उनले प्रष्ट भनिन्। पत्रकारहरूले आगामी राजनीतिक योजना र रणनीतिबारे प्रश्न गर्दा उनले सटिक रूपमा उत्तर दिँदै भनिन्, “म एमालेमै छु, र मेरो सदस्यता पनि यथावत् छ।” भण्डारीको यस घोषणालाई पछिल्लो समय एमालेभित्र देखा परेको नेतृत्व बहस र आन्तरिक शक्ति सन्तुलनको सन्दर्भमा महत्वपूर्ण रूपमा हेरिएको छ।

पहिला केपी ओली संग अत्यन्तै सुमधुर सम्बन्ध भएको भनिएकी पूर्व रास्ट्रपति एबम एमाले बरिस्ठ उपाध्यक्ष विद्यादेवी भण्डारीका पछिल्ला मन्तब्य, बिज्ञप्ति, कदमले ओली र भण्डारीका बिचमा ठुलो दरार देखिएको मात्र छैन अब विद्यादेवी भण्डारी केपी ओलीका लागि सबै भन्दा ठुलो तगारो बनेर खडा हुन थालेको देखिएको छ। यसै बीच आज विद्यादेवी भण्डारीले पत्रकार सम्मेलन गरेर आफ्ना कुरा राखेकी छन्। उनको प्रेस बक्तब्य जस्ताको तस्तै तल हेर्न सक्नुहुन्छ :

प्रेस विज्ञप्ति
मिति: २०८२/४/९

नेकपा (एमाले) मा मेरो संलग्नता र पार्टी सदस्यताको नवीकरणको विषयलाई लिएर विगत केही समयदेखि विभिन्न हल्लाहरु आउने क्रममा रहेका छन् । त्यसप्रति गम्भीरताका साथ ध्यान आकर्षण भएको हुँदा म पुर्खौली एक जिम्मेवार नागरिक भएको नाताले मेरो बारेको यथार्थ र सन्दर्भानुकूल रूप स्पष्ट पार्नु आफनो नैतिक जिम्मेवारी ठान्दछु ।

देशको राष्ट्रनिर्माणमा भूमिका निर्वाह गर्दै समर्पणपूर्वक पूरा गरेको नागरिकको जिम्मेवारी केही महिनादेखि नै आमसञ्चार माध्यम, मञ्चन र नेता तथा कार्यकर्ताबीच भइरहेको राजनीतिक बहसको विषय बन्न पुगेको पाएको छु । विभिन्न एकपक्षीय र व्याख्या गरिएको ढंगमा आमसञ्चार माध्यममा आएको र त्यसप्रति मेरो ध्यानाकर्षण भएको अवस्था छ ।

राष्ट्रको समग्र विकास सँगै सुशासन, सामाजिक, आर्थिक र राजनीतिक विषयमा सही अन्तरदृष्टि एवम् नीतिगत सोचाइका बारेमा अध्ययन तथा चिन्तन–मनन गर्दै आएका नाताले राजनीतिक यात्रामा जनताको आवाज पूरागरी अघि बढ्नुपर्ने अठोटका साथ मैले उपयुक्त समयमा जानकारी गराउने दृढताका साथ अघि बढेको हुँ । जब म जनताको आवाज बनेर नै अघि बढ्ने हुुन्छ भने, तब मैले पार्टीको सदस्यता विधिवत् रूपमा नवीकरण गर्छु ।

मैले यो विषय सार्वजनिक नगरेको अवस्थामा पार्टी कार्यालय, नेता, कार्यकर्ता र शुभेच्छुकको ठूलो संख्याले मैले पार्टी सदस्यता नवीकरणको बारेमा सम्पर्क माध्यमबाट बारम्बार चासो राखे । अब यस्ता परिस्थितिमा मेरो यो सदस्यता नवीकरणको विषयमा चुपचाप रहनु उपयुक्त हुँदैनथ्यो । सदस्यता नवीकरण गर्ने औपचारिक पत्र नेकपा (एमाले) को आधिकारिक रूपमा बुझाउने ठिक समय भनेर म प्रतीक्षारत गर्दै थिएँ । यसै क्रममा माघ महिनादेखि 2081 साल असार 14 गते जनताको मत प्राप्त गरी 74औं जन्मजयन्तीको अवसर पारी आयोजित कार्यक्रममा आफूले नेकपा (एमाले)को सदस्यता नवीकरण नगरेको र राजनीतिक रूपमा पार्टी कार्यालय सदस्य मात्र राजनीतिक क्रियाशील हुने सडकमा गरेको कुरा सबैले जानकारी पाएका थिए ।

हालैको दिनमा नेकपा (एमाले)को केन्द्रीय कमिटीसहितका उच्चस्तरमा मेरो पार्टी सदस्यता नवीकरणको विषयलाई छलफल गरिएको कुरा विभिन्न माध्यमबाट आएकोमा, पार्टीका नेता तथा कार्यकर्ताले अन्तरदृष्टि र सन्दर्भमा छलफल गरेका छन् । मेरो पार्टी सदस्यताको विषयमा पार्टी केन्द्रीय कमिटीको सदस्यहरूसमेतले दुई तिहाइले नेकपा (एमाले)को केन्द्रीय कार्यालयमा पार्टी अध्यक्ष एवम् पूर्वप्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र मेरा बीचमा सौहार्दपूर्ण वातावरणमा छलफल भएको कुरा स्पष्ट भएको छ । त्यसमै पार्टी अध्यक्षसँगको पहिलो भेटमा आफ्नै विशिष्टताका कारणले पार्टी सदस्यता नवीकरणको बारेमा पटक पटक कुराकानी हुँदै आएको छ । मैले पार्टी अध्यक्षसँगको पहिलो भेटमा आफ्नै विशिष्टताका कारणले पार्टी सदस्यता नवीकरणको बारेमा पटक पटक कुराकानी गर्दै आएको र सो विषयमा स्पष्ट छलफल भएका थिए । अहिले पोस्टिङ गरेर केन्द्रीय कार्यालयमा पार्टीमा आवद्ध भएको आधारमा पार्टीमा गरेको कुरा नेतृत्वले गरेको निर्णयको रुपमा जारी गरिएको विश्लेषण थाहा पाएँ । वास्तवमा मेरो पार्टी सदस्यता नवीकरण पहिलेको भन्दा यसपालि विवादमा पुग्नु पर्ने विषय नै होईन ।

म एक राजनीतिक व्यक्ति मात्रै नभइ राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएको र राष्ट्रपतिको जिम्मेवारी पूरा गरेर राजनीतिक दलमा आवद्ध बनी देश र जनताको सेवा गर्ने संकल्प लिएको हुँ । अनौठो र आश्चर्य मान्नुपर्ने विषय होईन । यो संवैधानिक अधिकार मात्र होईन, बरु म एउटा नागरिकको हैसियतले राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएको हुँ । आफ्नो सम्पूर्ण जीवन देश र जनताको सेवामा समर्पित हुने निर्णयमा पुगेको हुँ । राजनीतिक जीवनमा संघर्ष गर्दै अगाडि बढ्दा मैले जुन किसिमले, जसरी राष्ट्रको सर्वोच्च पदमा पुगेर इतिहासमा आफ्नो नाम दर्ज गराएको छु । मेरो उद्देश्य भनेको कुनै निश्चित पदमा, पहचानमा पुग्ने, सुख सुविधा बनाउने र राजनीतिक जीवन र जनताको सेवा गर्ने होईन । अब म पुर्खौले जनतालाई समृद्ध र सुखी बनाउने अभियानलाई अघि बढाउने छ ।

नेपालको संविधानले आरक्षणको अधिकार र राजनीतिक दलमा आवद्ध हुने अधिकारलाई नैतिक हकको रूपमा प्रत्याभूति गरेको छ । संविधानका विभिन्न धारा, मर्म र भावना को नैराश्य पनि न दलमा आवद्ध भएर राजनीतिक दलमा आवद्ध नहुनु कुनै समस्या होईन ।

यो घाम छ्यांग छर्लंग भएको विषय हो । जनताको बहुलीय जनादेशले संविधानिक सर्वोच्चता र बिधिको शासनलाई स्थापित गर्ने आत्मासात् गरेको सन्दर्भमा यस सिद्धान्तको प्रतिकूल हुने गरी पार्टी सदस्य नबन्नु मलाई स्वीकार गर्नुपर्ने कुनै कारण छैन ।

यस सन्दर्भमा, नेपालको संविधान, ऐन, कानून र पार्टीको लोकतान्त्रिक मूल्यमान्यतामा समर्पित आत्मसात् गरेर राजनीतिक सन्दर्भ हुन पाउने मेरो संवैधानिक अधिकार र स्वतन्त्रताको भावनालाई नकार्न सकिने छैन । गरिएका अन्यायका घटनाले मलाई दुःखित तुल्याएको छ । यस प्रकारको निर्णयले पार्टीमा सत्ता र प्रतिष्ठाको गिजोलो छ । आउदा र उज्यालो भरमा लोकतान्त्रिक राजनीतिमा गरिने अस्वाभाविक रूपमा गरिएको गिजोलाको सिकाइमा पनि भविष्यकालीनलाई सधैँ स्मरण गराउनेछ । विश्व पटक पटक भिन्न विचारधारात्मक प्रणालीबाट निर्माण भएको छ । पार्टी निर्माणकालीन अध्यक्षताको मत पनि यही हो । पार्टी निर्माणकालीन जनादेश र केन्द्रबिन्दुमा केन्द्रिएको विचारले पार्टी निर्माणको मुल आधार हो र परिपक्वतासँगै हामिलाई नेतृत्वमा ल्याएको हो ।

म राष्ट्रपतिको रूपमा पार्टी सदस्य भएको तीस वर्ष भइसकेको थियो । अहिले पार्टी सदस्य नभएको वैधानिक वर्ष बितिसकेको छ । त्यसैले, पार्टी अध्यक्ष लगायत पार्टी नेताहरुले ऐतिहासिक र नैतिकताको प्रतिकूल हुने ढंगले मलाई पार्टी सदस्य बनाउन आग्रह गर्नु न्यायोचित देखिँदैन । यो पार्टी बनाउनुमा लागेका हजारौं नेता, कार्यकर्ता र समर्थकहरूका भावना, पीडा, मिहिनेत लाग्नेछ यो कुरा म कुनै भावनामा लागेर गरिरहेको छैन । बरु हाम्रो पार्टीको आन्तरिक परम्परा, मूल्य एवं आदर्शको आधार मान्ने भएकाले आज नाति पुस्ता पनि कुरामा लागिरहेकै छ । यस आधारमा, जनतामा अग्रगामी सोचको पार्टी निर्माणको अवसरकालीन निष्कर्ष राख्न म हु भन्ने छु । त्यसैले, म सम्पूर्ण पार्टी पोलिटब्यूरो, स्थायी, केन्द्रीय र नेकपाका सदस्यहरूलाई आग्रह गर्छु, आफ्नो निर्णयलाई न विचारले हेर, दृढ भई पार्टीको मूल्यमान्यतालाई आत्मसात् गर्दै पार्टी निर्माणमा सक्रिय हुन सबैलाई हार्दिक आग्रह गर्छु ।

जनताको मत बहुमतद्वारा प्रतिवादी नेपाली क्रान्तिको मोहित सिद्धान्त जनताको बहुलीय जनवाद (बहुपक्षीयतामा) नेकपा (एमाले)का नेता, कार्यकर्ता र आम सदस्य एवम् सम्पूर्ण जनसमुदायमा आस्था व्यक्त गर्दै, विश्वास र निष्ठाले नै आज ठूलो पार्टीको सफलता हासिल गरिएको हो । नेपाली जनताको सुशासन सुनिश्चित भएको व्यवस्था जनताको मन जित्नसक्ने पार्टीमा नै शक्ति बन्ने र मुलुकमा स्थायी राजनीतिक स्थायित्व कायम भएर समाजवादको आधारमा निर्माण हुनु आवश्यक छ । हामी सबैको एउटै मनोविज्ञान बन्नु जरुरी छ । महत्त्वपूर्ण पड़ावमा पार्टीलाई व्यावहारिक रूपमा एक सरल, सामाजिक ढाँचामा अब परिमार्जन गर्न र सुदृढ बनाउनुहोस् भन्ने महान उद्देश्यका लागि सबैको सहयोग निर्णायक र विचारको समीक्षा अहिलेसम्मको आवश्यकता हो । यही हो सबैले जनताको मत अनुसारको विचारलाई कार्यान्वयन गरेर देशलाई समुन्नत बनाउने सोचको निकास ।

विद्यादेवी भण्डारी
पूर्व उपाध्यक्ष, नेकपा (एमाले)