updated…

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आगामी महिनादेखि चीनबाट हुने आयातमा अतिरिक्त १०० प्रतिशत शुल्क लगाउने घोषणा गरेका छन्। सामाजिक सञ्जालमा गरिएको पोस्टमार्फत ट्रम्पले चीनसँगको व्यापारमा नयाँ कठोर नीति अपनाउने चेतावनी दिँदै भनेका छन्, “अब चीनसँगको व्यापार सन्तुलन बनाउन समय आएको छ। चीनले हाम्रा उद्योग र कामदारमाथि खेल गरेको छ, अब त्यसको जवाफ पाउनेछ।”

राष्ट्रपतिले महत्वपूर्ण सफ्टवेयरमा निर्यात नियन्त्रण (export control) पनि लागू गर्ने तयारी भएको बताए। यसअघि शुक्रबार उनले चीनले दुर्लभ धातु (rare earths) निर्यातमा कडाइ गरेपछि तीव्र प्रतिक्रिया दिएका थिए। उनले चीनमाथि “विश्वलाई बन्धक बनाउने प्रयास गरेको” आरोप लगाउँदै भनेका थिए, “चीन अत्यन्त शत्रुतापूर्ण बन्दै गएको छ।” ट्रम्पले चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङसँगको आगामी बैठक रद्द गर्न सकिने चेतावनी पनि दिएका थिए। पछि पत्रकारहरूसँग कुरा गर्दै उनले भने, “म बैठक रद्द गरेको छैन, तर अहिले पक्का छैन त्यो हुन्छ कि हुँदैन। म त जानेछु, चाहे बैठक होस् वा नहोस्।” ट्रम्पको यो अभिव्यक्तिपछि विश्व शेयर बजार हल्लिएको छ। अमेरिकी S&P 500 सूचकांक २.७ प्रतिशतले ओरालो लाग्यो, जुन यस वर्षको सबैभन्दा ठूलो गिरावट हो।

चीन विश्वका दुर्लभ धातुहरूको उत्पादनमा अग्रणी देश हो। ती धातुहरू गाडी, मोबाइल र हाइटेक उपकरण निर्माणका लागि अत्यावश्यक हुन्छन्। यसअघि पनि ट्रम्प प्रशासनले चीनी सामानमा उच्च शुल्क लगाउँदा चीनले दुर्लभ धातुको निर्यातमा नियन्त्रण कडाइ गरेको थियो, जसका कारण फोर्ड मोटर्सजस्ता कम्पनीहरूले उत्पादन रोक्नुपर्ने अवस्था आएको थियो।

यसैबीच चीनले अमेरिकी प्रविधि कम्पनी **क्वालकम (Qualcomm)**माथि एकाधिकार (monopoly) जाँच सुरु गरेको छ, जसले अर्को चिप निर्माता कम्पनीको अधिग्रहण रोक्न सक्छ। बीजिङले अमेरिकासँग सम्बन्धित जलपोतहरूमा नयाँ बन्दरगाह शुल्क लगाउने घोषणा पनि गरेको छ।

ट्रम्पले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्,

“चीनमा निकै अचम्मका कुरा भइरहेका छन्, उनीहरू दिनानुदिन शत्रुतापूर्ण बन्दै गइरहेका छन्।”

गत मे महिनामा अमेरिका र चीनबीच अस्थायी व्यापार सहमति (trade détente) भएको थियो। त्यसपछि दुबै पक्षले सय प्रतिशतभन्दा बढीका शुल्क घटाएका थिए। तर अहिले फेरि व्यापार युद्ध चर्किने संकेत देखिएको छ।

विश्लेषकहरूका अनुसार, चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले दुर्लभ धातु निर्यातमा नयाँ नियम ल्याएर वार्तामा आफ्नो दबदबा बढाउन खोजेका हुन्। अमेरिकी ब्रुकिङ्स इन्स्टिच्युटका जोनाथन जिन भन्छन्,

“चीनले अब पहल हातमा लिन खोज्दैछ। ट्रम्प प्रशासन प्रतिक्रियात्मक रूपमा कदम चालिरहेको छ।”

उनीका अनुसार चीनलाई अमेरिकी प्रतिकारको डर छैन, किनभने अघिल्ला “लिबरेशन डे ट्यारिफ्स” पछि पनि चीनले बढी सहनशीलता देखाएको थियो।

वाशिङटनस्थित सेंटर फर स्ट्राटेजिक एन्ड इन्टरनेशनल स्टडिजका ग्रेसलिन बास्करन भन्छिन्,

“चीनको नयाँ निर्यात नीति अमेरिकी रक्षा उद्योगका लागि ठूलो चुनौती हो। यस्तो कदमले अमेरिकालाई वार्तामा फर्किन बाध्य पार्नेछ।”

उनका अनुसार ट्रम्प–सी बैठक असम्भव त छैन, तर कठिन छ। चीनका नयाँ नियमहरू डिसेम्बरसम्म लागू नहुने भएकाले वार्ताको सम्भावना अझै बाँकी छ।

“वार्ता नजिकै छ, कसले गर्छ र कहाँ गर्छ भन्ने कुरा समयले निर्धारण गर्नेछ,” उनले भनिन्।

***

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले चीनविरुद्ध कडा चेतावनी दिएका छन्। उनले भनेका छन्, “चीनमा अहिले अत्यन्तै अजीब घटना भइरहेका छन्। उनीहरू अत्यन्त शत्रुतापूर्ण बन्दै गइरहेका छन् र विश्वका देशहरूलाई पत्र पठाउँदैछन् कि अब उनीहरूले ‘र्यर अर्थ’ अर्थात् दुर्लभ खनिज तत्वसँग सम्बन्धित सम्पूर्ण उत्पादनमा निर्यात नियन्त्रण (Export Control) लागू गर्न चाहन्छन् — र त्यो पनि चीनमा बनेका वस्तु मात्र होइन, अन्य देशमा बनेका वस्तुहरूमा समेत लागू हुने बताइएको छ।”

ट्रम्पका अनुसार, चीनको यो कदमले विश्व बजारमा ठुलो अवरोध सिर्जना गर्नेछ र सबै देशका लागि व्यापारिक कठिनाइ ल्याउनेछ। “यो कदम चीनकै लागि पनि हानिकारक हुनेछ,” उनले भने। उनले थपे, “छेलछामका साथ चीनले विश्वलाई बन्दी बनाउने योजना लामो समयदेखि बनाइरहेको रहेछ, अहिले त्यो खुल्न थालेको छ।”

ट्रम्पले दाबी गरेका छन् कि चीनले हालै विश्वका मुलुकहरूलाई पठाएको पत्र लामो सूचीका रूपमा आएको छ जसमा चीनले नियन्त्रण गर्न चाहेका सबै तत्वहरू र वस्तुहरूको नाम स्पष्ट रूपमा उल्लेख गरिएको छ। उनका अनुसार, यी वस्तुहरू मध्ये धेरै विगतमा सामान्य रूपमा निर्यात हुने गर्थे, तर अब ती सबैलाई रोक्ने तयारी भइरहेको छ।

अमेरिकासँग पनि यस्ता धेरै उत्पादन र स्रोतहरूमा बलियो ‘मोनोपोली पोजिसन’ रहेको बताउँदै ट्रम्पले भने, “मैले ती स्रोतहरू प्रयोग गर्न चाहिनँ, किनभने त्यसको कुनै कारण थिएन — अहिलेको स्थितिसम्म।” उनले भने, “अब चीनको यस्तो कदमका विरुद्ध अमेरिकाले पनि आर्थिक रूपमा जवाफ दिन बाध्य हुनेछ।”

ट्रम्पले आगामी दुई सातामा दक्षिण कोरियामा हुन लागेको APEC सम्मेलनमा चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग भेट्ने योजना रहेको बताए, तर हालको परिस्थितिमा त्यसको कुनै अर्थ नभएको बताएका छन्। “यो कदम न केवल म, तर विश्वका स्वतन्त्र राष्ट्रका नेताहरूका लागि पनि ठूलो आश्चर्यको विषय बनेको छ,” उनले भने।

उनले चीनको यो नीति त्यही दिन सार्वजनिक भएकोप्रति पनि आश्चर्य व्यक्त गरे जब मध्यपूर्वमा ३ हजार वर्षपछि शान्ति स्थापनाको घोषणा गरिएको थियो। ट्रम्पले प्रश्न उठाए, “के यो समयको मिलान संयोग थियो?”

अन्त्यमा उनले भने, “यदि चीनले यो शत्रुतापूर्ण आदेश फिर्ता लिँदैन भने म, संयुक्त राज्य अमेरिकाको राष्ट्रपति भएर, त्यसको आर्थिक प्रतिकार गर्न बाध्य हुनेछु। चीनले जे तत्वहरूमा कब्जा जमाएको छ, तीभन्दा दोब्बर हाम्रा स्रोतहरू छन्। सम्भवतः समय आएको छ। यो प्रक्रियाले केही पीडा ल्याउन सक्छ, तर अन्ततः यो अमेरिकाका लागि लाभदायी हुनेछ।”

ट्रम्पले संकेत गरे कि अमेरिकाले अब चीनबाट आयात हुने वस्तुहरूमा “विशाल शुल्क वृद्धि” गर्ने नीति लागू गर्न सक्छ, र अरू कडा प्रतिकारात्मक कदमहरू पनि विचाराधीन रहेको बताए। उनले भने, “चीनलाई विश्वका बजारहरू कब्जा गर्ने अनुमति अब दिइने छैन। अमेरिका तयार छ।”

His Status on Truth Social:

Some very strange things are happening in China! They are becoming very hostile, and sending letters to Countries throughout the World, that they want to impose Export Controls on each and every element of production having to do with Rare Earths, and virtually anything else they can think of, even if it’s not manufactured in China. Nobody has ever seen anything like this but, essentially, it would “clog” the Markets, and make life difficult for virtually every Country in the World, especially for China. We have been contacted by other Countries who are extremely angry at this great Trade hostility, which came out of nowhere. Our relationship with China over the past six months has been a very good one, thereby making this move on Trade an even more surprising one. I have always felt that they’ve been lying in wait, and now, as usual, I have been proven right! There is no way that China should be allowed to hold the World “captive,” but that seems to have been their plan for quite some time, starting with the “Magnets” and, other Elements that they have quietly amassed into somewhat of a Monopoly position, a rather sinister and hostile move, to say the least. But the U.S. has Monopoly positions also, much stronger and more far reaching than China’s. I have just not chosen to use them, there was never a reason for me to do so — UNTIL NOW! The letter they sent is many pages long, and details, with great specificity, each and every Element that they want to withhold from other Nations. Things that were routine are no longer routine at all. I have not spoken to President Xi because there was no reason to do so. This was a real surprise, not only to me, but to all the Leaders of the Free World. I was to meet President Xi in two weeks, at APEC, in South Korea, but now there seems to be no reason to do so. The Chinese letters were especially inappropriate in that this was the Day that, after three thousand years of bedlam and fighting, there is PEACE IN THE MIDDLE EAST. I wonder if that timing was coincidental? Dependent on what China says about the hostile “order” that they have just put out, I will be forced, as President of the United States of America, to financially counter their move. For every Element that they have been able to monopolize, we have two. I never thought it would come to this but perhaps, as with all things, the time has come. Ultimately, though potentially painful, it will be a very good thing, in the end, for the U.S.A. One of the Policies that we are calculating at this moment is a massive increase of Tariffs on Chinese products coming into the United States of America. There are many other countermeasures that are, likewise, under serious consideration. Thank you for your attention to this matter!

– DONALD J. TRUMP, PRESIDENT OF THE UNITED STATES OF AMERICA