अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले ४० भन्दा बढी देशहरूमा नयाँ भन्सार महसुल घोषणा गरे, ब्राजिलमा ५०% सम्म कर लागू हुने

वाशिङ्टन डीसी – अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले बिहीबार नयाँ व्यापार नीतिको घोषणा गर्दै झन्डै ४० भन्दा बढी देशहरूमाथि नयाँ देश-विशेष भन्सार महसुल (tariff) लागू गर्ने निर्णय गरेका छन्। यो नीति सन् २०२५ अगस्ट ७ देखि लागू हुनेछ। यसअन्तर्गत, सामान्य १०% महसुल कायम रहनेछ भने व्यापार घाटा रहेको करिब ४० देशहरूमाथि १५% वा सोभन्दा बढी महसुल लगाइनेछ। केही देशहरूमा अझ उच्च दरमा कर निर्धारण गरिएको छ, जसमध्ये ब्राजिलमा कुल ५०% कर लगाइएको छ। यो ट्रम्प प्रशासनले ल्याएको दशकौंदेखिको खुला व्यापार नीतिबाट स्पष्ट विचलन हो, जसले अब संरक्षणवादी युगको संकेत गरेको छ।

विश्वभरका सेयर बजारहरूमा गिरावट देखिएको छ, अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले ९० भन्दा बढी देशमाथि नयाँ भन्सार महसुल (टेरिफ) घोषणा गरेपछि।  राष्ट्रपति ट्रम्पका एक आर्थिक सल्लाहकारले “अमेरिकी उपभोक्ताका लागि मूल्य वृद्धि हुने कुनै प्रमाण छैन” भनी दाबी गरे पनि विश्लेषकहरूले चेतावनी दिइरहेका छन् कि यी टेरिफहरूले उपभोक्तालाई प्रत्यक्ष असर पार्नेछन्। ट्रम्पले क्यानडाबाट आयात हुने धेरै वस्तुहरूमा टेरिफ वृद्धि गर्ने घोषणा गरे तापनि, संयुक्त स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताका कारण अधिकांश क्यानडाली सामानहरू यसबाट प्रभावित हुने छैनन्। मेक्सिकोले भने थप ९० दिनका लागि टेरिफ वृद्धि बाट छुट पाएको छ।

उता स्वीट्जरल्यान्डको अवस्था भने अत्यन्त गम्भीर बनेको छ। जिनेभाबाट बीबीसी संवाददाताका अनुसार, देशले “सबैभन्दा खराब अनुमान भन्दा पनि खराब अवस्था” भोग्नु परेको छ, किनभने अमेरिकी टेरिफ दर ३९ प्रतिशतसम्म पुगेको छ। राष्ट्रपति ट्रम्पले अन्य मुलुकहरूसँगको व्यापार घाटा न्यूनीकरणका लागि टेरिफ नै उपाय भएको जिकिर गरिरहेका छन्। तर, बीबीसी Verify द्वारा गरिएको विश्लेषण अनुसार, टेरिफ लगाइएपनि अमेरिका र अन्य मुलुकबीचको व्यापार घाटा झन् विस्तार भएको देखिन्छ।

१५% भन्दा माथिको भन्सार महसुल लागेका देशहरू:

1. ब्राजिल – ५०%

2. सिरिया – ४१%

3. लाओस – ४०%

4. म्यानमार – ४०%

5. स्विजरल्याण्ड – ३९%

6. इराक – ३५%

7. सर्बिया – ३५%

8. अल्जेरिया, बोस्निया, लिबिया, दक्षिण अफ्रिका – ३०%

9. ब्रुनाइ, भारत, कजाकिस्तान, मोल्डोभा, ट्युनिसिया – २५%

10. बंगलादेश, श्रीलंका, ताइवान, भियतनाम – २०%

11. कम्बोडिया, इन्डोनेसिया, मलेसिया, पाकिस्तान, फिलिपिन्स, थाईल्यान्ड – १९%

12. निकारागुवा – १८%

१५% को समान महसुल लगाइएका देशहरू:

यस समूहमा अफगानिस्तान, अङ्गोला, बोलिभिया, जापान, इजरायल, युरोपियन युनियन (अधिकांश वस्तुमा), टर्की, दक्षिण कोरिया, नर्वे, न्यूजिल्याण्ड, वेनेजुएला, घाना, युगान्डा, इक्वेडर, घानाजस्ता करिब ५० देश पर्छन्।

अन्य सबै देशहरू:

– १०% को समान महसुल दर कायम गरिएको छ।

राष्ट्रपति ट्रम्पले नयाँ नीति सार्वजनिक गर्दा भने, “अमेरिकाको व्यापार घाटा सह्य छैन, हामी अब निष्पक्ष र सन्तुलित व्यापार चाहन्छौं। यो राष्ट्रको उत्पादनशीलता र रोजगारीलाई जोगाउने रणनीति हो।”

विश्लेषकहरूको चेतावनी:

यस नयाँ नीतिले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार सम्बन्धमा तनाव उत्पन्न गर्न सक्ने देखिन्छ भने विकासोन्मुख देशहरूका लागि अमेरिकामा निर्यात महँगो बन्नेछ। तर, ट्रम्प प्रशासनले भने यसलाई “अमेरिकालाई फाइदा हुने नाफामूलक सम्झौताका लागि दबाब सिर्जना” को रूपमा हेरिएको जनाएको छ।

ट्रम्पको नयाँ टेरिफबारे जान्नैपर्ने मुख्य तथ्यहरू :

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले घोषणा गरेका अधिकांश नयाँ भन्सार महसुल (टेरिफ) आगामी ७ अगस्टदेखि लागू हुने भएका छन्। यहाँ मुख्य बुँदाहरू प्रस्तुत गरिएको छ:

१. संयुक्त राज्य अमेरिका (US):

राष्ट्रपति ट्रम्पका आर्थिक सल्लाहकार स्टीफन मिरान भन्छन्— “अहिलेसम्म टेरिफले अमेरिकी उपभोक्ताहरूका लागि मूल्य वृद्धि गरिरहेको कुनै प्रमाण छैन।”
तर विपरीत, बजारमा केही संकेतहरू देखिएका छन् कि टेरिफका कारण सामानको मूल्य बढ्दै गएको छ।

२. क्यानडा (Canada):

• क्यानाडाबाट आयात हुने वस्तुहरूमा टेरिफ २५% बाट बढाएर ३५% पुर्‍याइएको छ।

• US-Mexico-Canada मुक्त व्यापार सम्झौता (USMCA) का कारण अधिकांश सामानहरूमा छुट छ।

• तर फ्रिज, कार, लुगा र किराना सामानहरूमा मूल्य वृद्धिको आशंका छ।

३. ब्राजिल (Brazil):

• अमेरिकी आयातमा ब्राजिलका मुख्य वस्तुहरूमा ५०% टेरिफ लागू गरिएको छ — जुन हालसम्मकै सबैभन्दा उच्च दर हो।

• केही वस्तुहरूमा छुट पनि दिइएको छ, जस्तै सुन्तलाको रस।

• ट्रम्पले इशारा गरेका छन् कि टेरिफ लगाउने निर्णय पूर्व दक्षिणपन्थी राष्ट्रपति जेयर बोल्सोनारोमाथिको आपराधिक मुद्दासँग सम्बन्धित हुनसक्छ।

४. मेक्सिको (Mexico):

• मेक्सिकोलाई टेरिफ वृद्धिबाट अर्को ९० दिनसम्मको मोहलत दिइएको छ।

५. स्वीट्जरल्यान्ड (Switzerland):

• टेरिफको चौथो उच्च दर ३९% लगाइएको छ।

• स्विस अधिकारीहरू भने अमेरिका–स्वीट्जरल्यान्डबीच व्यापार सम्झौता नजिकिएको ठानिरहेका थिए, त्यसैले यो निर्णय अत्यन्तै आश्चर्यजनक मानिएको छ।

६. चीन (China):

• अमेरिका र चीनबीच नयाँ व्यापार सम्झौताको वार्ता जारी छ।

• वार्ताको अन्तिम म्याद १२ अगस्ट तोकिएको छ।

७. विश्व स्टक बजार (Global Stock Markets):

• युरोप र एशियाका सूचकांकहरूमा गिरावट आएको छ।

• अमेरिकाका तीन प्रमुख स्टक इन्डेक्सहरू (Dow Jones, S&P 500, Nasdaq) समेत घटेका छन्।