माइक्रोसफ्टका संस्थापक बिल गेट्सले आउँदो २० वर्षभित्र अफ्रिकामा स्वास्थ्य र शिक्षा क्षेत्रमा सुधार गर्नका लागि आफ्नो अधिकांश सम्पत्ति खर्चिने घोषणा गरेका छन्। हाल ६९ वर्षीय गेट्सले अफ्रिकाका सबै देशहरूलाई “स्वास्थ्य र शिक्षामार्फत मानव क्षमतालाई मुक्त गराउँदै समृद्धिको बाटोमा लैजान सकिन्छ” भन्ने विश्वास व्यक्त गरे।
एडिस अबाबामा सम्बोधन
इथियोपियाको राजधानी एडिस अबाबास्थित अफ्रिकी संघ (AU) मुख्यालयमा सम्बोधन गर्दै उनले अफ्रिकाका युवा नवप्रवर्तनकर्ताहरूलाई स्वास्थ्य सेवा सुधार गर्न कृत्रिम बौद्धिकता (AI) प्रविधिको प्रयोगबारे सोच्न आग्रह गरे।
गेट्सको नयाँ प्रतिज्ञा
गेट्सले गत महिना घोषणा गरेका थिए कि उनी २०४५ भित्र आफ्नो कुल सम्पत्तिको ९९% दान गर्नेछन्। त्यो समयसम्म गेट्स फाउन्डेशनको कार्यसमाप्ति हुनेछ। अनुमानअनुसार उनको सम्पत्ति सो समयमा २०० अर्ब डलर (झन्डै १५० अर्ब पाउण्ड) पुग्नेछ।
“मैले हालै यस्तो प्रतिबद्धता गरेको छु कि मेरा सम्पत्ति आगामी २० वर्षभित्र दान गरिनेछ। यसको ठूलो भाग अफ्रिकामा देखिएका समस्याहरू समाधान गर्न प्रयोग हुनेछ,” उनले भने।
ग्रेसा माचेलको प्रतिक्रिया
मोजाम्बिककी पूर्व प्रथम महिला ग्रेसा माचेलले गेट्सको घोषणा स्वागतयोग्य रहेको बताउँदै भनिन्, “यो एउटा संकटको घडीमा आएको सन्देश हो। हामी गेट्सको यो दीर्घकालीन प्रतिबद्धतामा भरोसा राख्छौं।”
अमेरिकी सहयोग कटौतीको सन्दर्भमा गेट्सको प्रतिज्ञा
अमेरिकाले “अमेरिका फर्स्ट” नीतिअन्तर्गत एचआईभी/एड्स जस्ता कार्यक्रमहरूमा अफ्रिकामा दिएको सहयोग घटाएको पृष्ठभूमिमा गेट्सको प्रतिबद्धतालाई महत्वपूर्ण रूपमा हेरिएको छ।
प्राथमिक स्वास्थ्यमा केन्द्रित
गेट्सले आफ्नो फाउन्डेशन अब प्राथमिक स्वास्थ्य सेवामा केन्द्रित हुने जानकारी दिए। “गर्भवती हुनुअघि र गर्भावस्थामा आमाको पोषण राम्रो हुनु, बच्चा जन्मेपछि चार वर्षसम्म राम्रो पोषण हुनु नै उत्कृष्ट नतिजाको मुख्य सूत्र हो,” उनले बताए।
AI को प्रयोग र अफ्रिकाको सम्भावना
उनले अफ्रिकाले परम्परागत बैंक प्रणालीलाई फड्को मारेर मोबाइल बैंकिङ अंगालेको उल्लेख गर्दै भने, “अब तपाईंहरू स्वास्थ्य प्रणाली निर्माण गर्दा कृत्रिम बौद्धिकता (AI)लाई त्यसमा कसरी समेट्न सकिन्छ भन्नेबारे सोच्न पाउनुहुन्छ।”
रवाण्डाको उदाहरण दिँदै उनले त्यहाँ AI प्रविधिद्वारा जोखिमयुक्त गर्भधारण पहिचान गर्न सकिने अल्ट्रासाउन्ड प्रयोग भइरहेको बताए।
गेट्स फाउन्डेशनका तीन प्रमुख उद्देश्य:
-
आमाहरू र नवजात शिशुहरूको असामयिक मृत्यु अन्त्य गर्ने
-
नयाँ पुस्तालाई घातक संक्रामक रोगबाट जोगाउने
-
करोडौँ मानिसलाई गरिबीबाट मुक्त गराउने
फाउन्डेशनले भन्यो, “२० वर्षपछि गेट्स फाउन्डेशन आफ्नो कार्य बन्द गर्नेछ।”
गेट्सको आत्मप्रेरणा र आलोचना
गेट्सले लगानीकर्ता वारेन बफेटबाट प्रेरित भएर धन दान गर्न थालेको बताएका छन्। उनले ब्लगमा लेखेका छन्, “म मरेपछि मबारे धेरै कुरा भनिनेछ, तर ‘उनी धनी भएर मरे’ भन्नेचाहिँ सुन्नु परोस् भन्ने चाहन्न।”
तर, गेट्स फाउन्डेशनका आलोचकहरू भन्छन्, गेट्सले दानको नाममा करबाट छुट लिने र वैश्विक स्वास्थ्य प्रणालीमा अत्यधिक प्रभाव जमाउने गरेका छन्।
(१० भाषामा अमेरिकाबाट प्रकाशित, निष्पक्ष, स्वतन्त्र, संसारका १७५ भन्दा बढी देशमा पढिने पत्रिका)
प्रतिक्रिया