आइतबार राति सिनेटमा भएको सहमतिको खाका अमेरिकी इतिहासकै सबैभन्दा लामो चलेको सरकार बन्द (शटडाउन) अन्त्यतर्फ जाँदैछ। यो सम्भव भयो, जब केही मध्यमार्गी डेमोक्रेट सांसदहरूले आफ्नो मुख्य माग  ओबामाकेयर (Affordable Care Act) का सब्सिडीहरू स्वचालित रूपमा थप वर्षका लागि विस्तार गर्ने व्यवस्था  छोडिदिए।

यस सहमतिले सिनेटमा भएको पहिलो महत्वपूर्ण प्रक्रियात्मक मतदान पारित हुन मार्ग प्रशस्त गर्‍यो, जहाँ आठ जना डेमोक्रेट सांसदहरू पार्टी लाइन तोडेर रिपब्लिकनसँग उभिए। यसले सरकार पुनः सञ्चालनको पहिलो ढोका खोलिदियो, जसले ६ हप्तासम्मको शटडाउनले प्रभावित लाखौं अमेरिकी परिवार, सरकारी कर्मचारी र सेवाहरू मा केही राहत दिलाउने संकेत दिएको छ।

तर यो सम्झौताले डेमोक्रेट पार्टीकै शीर्ष नेताहरू र प्रगतिशील (progressive) धार मा कडा प्रतिवाद जन्माइदिएको छ। उनका अनुसार मध्यमार्गी डेमोक्रेटहरूले यो सहमति स्वीकार गरेर राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पलाई राजनीतिक जित दिलाए र महँगिँदो स्वास्थ्य बीमा प्रिमियमको भार बहन गर्न नसक्ने करोडौं अमेरिकीहरूलाई निराश बनाए।

अमेरिकी संघीय सरकार बन्द (शटडाउन) अन्त्य हुने संकेत आइतबार स्पष्ट बन्दै गयो। ४० दिन लामो शटडाउनको अन्त्यतर्फ सर्ने क्रममा सिनेटका केही डेमोक्रेट सांसदहरूले आफ्नो कठोर रुखालाइ फुकाल्दै रिपब्लिकनहरूसँग सहकार्य गरेका छन्। आइतबार दिउँसो एउटा दलीय सहमति (बाइपार्टिसन) मा आधारित नयाँ खर्च (spending) विधेयक सार्वजनिक भयो। यो विधेयकमा सरकार पुनः सञ्चालन गर्ने प्रस्तावलाई समायोजन गरेर अघि बढाउने योजना छ, जसमा आजसम्म चलिरहेका अनेकौं वार्ताहरूको परिणाम देखिन्छ।

यस प्रक्रियामा ८ जना डेमोक्रेट सिनेटरहरूले पार्टी लाइन तोडेर रिपब्लिकनको पक्षमा मतदान गरे। उनीहरूमा अङ्गस किङ (मेइन), जोन फेटरमन (पेन्सिलभेनिया), क्याथरिन कोर्टेज मास्टो (नेभाडा), जीन शाहिन (न्यू ह्याम्पसायर), म्यागी हासन (न्यू ह्याम्पसायर), ज्याकी रोजेन (नेभाडा), टिम काइन (भर्जिनिया) र डेमोक्रेट पार्टीका दोस्रो शीर्ष नेता सेन. डिक डर्बिन (इलिनोइस) समेत रहेका छन्।

यी सांसदहरू पछिल्ला केही हप्तादेखि दलीय छलफलमा संलग्न थिए। उनीहरूको तर्क अनुसार शटडाउन जारी राख्नुबाट स्वास्थ्य बीमा (ओबामाकेयर) सब्सिडी विस्तार गर्ने लक्ष्य पुरा हुने सम्भावना अब छैन।

डेमोक्रेट नेता चक शुमर भने यस घटनाले पार्टीको मुख्य मुद्दा कमजोर बनाइदिएको भन्दै असन्तुष्ट देखिए। उनले भने:

“स्वास्थ्य बीमा सब्सिडी विस्तारको विषय अत्यन्तै संवेदनशील र गम्भीर छ। यसलाई समाधान नगरी केवल सरकार खोल्ने सम्झौता स्वीकार्न सकिँदैन।”

तर रिपब्लिकन बहुमत नेता जोन् थुन (साउथ डकोटा) ले भने स्वास्थ्य सब्सिडी प्रस्तावमा छुट्टै मतदान गर्ने प्रतिवद्धता जनाउँदै सरकार पुनः सञ्चालन प्राथमिकता भएको बताए।
तर त्यस्तो विधेयक पारित हुने सम्भावना न्यून रहेको विश्लेषकहरूले बताए।

यसबीच, प्रगतिशील (प्रोग्रेसिभ) डेमोक्रेट सांसदहरू पनि असन्तुष्ट छन्।
बर्नी स्यान्डर्स (भर्मोन्ट) ले चेतावनी दिए:

“यदि डेमोक्रेटहरू अहिले झुके भने, यसले ट्रम्पलाई आणबिक अधिकारवादी (authoritarian) शैलीमा अघि बढ्न हरित झण्डा दिएको जस्तै हुनेछ।”

अझै प्रक्रिया बाँकी छ

आइतबारको मतदान केवल पहिलो चरण हो।
अब:

• प्रत्यक्ष खर्च विधेयकहरूलाई संशोधित CR (Continuing Resolution) सँग बाँधेर

• पुनः सिनेटबाट पारित

• त्यसपछि प्रतिनिधिसभा (House) ले स्वीकृत

• अनि अन्ततः राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प ले हस्ताक्षर
  गरेपछि मात्र सरकार पूर्ण रूपमा खुल्नेछ।

यदि यो प्रस्ताव सफल भयो भने सरकार ३० जनवरी २०२६ सम्म खुला रहनेछ।

सिनेटर जोन होभेन (नर्थ डकोटा) ले भने:

“यो अवसर गुमायौँ भने, सारा वर्षभरिका खर्चहरू फेरि ठूलो एकीकृत (omnibus) विधेयकमार्फत गर्नुपर्ने हुन्छ।”

निष्कर्ष

शटडाउन अन्त्यको मार्ग खुलेको छ, तर:

• स्वास्थ्य बीमा सब्सिडी विवाद जारी छ,

• प्रगतिशील डेमोक्रेटहरू असन्तुष्ट छन्,

• र प्रतिनिधिसभामा पारित हुने निश्चित छैन।

सरकार पुनः सञ्चालन आउने केही दिनभित्रै स्पष्ट हुने देखिन्छ, तर अन्तिम सहमति अझै चुनौतीपूर्ण छ।

अमेरिकी सिनेटमा आइतबार अबेर भएको मतदानले सरकार पुनः खोल्ने प्रक्रिया अघि बढेको छ। आठ जना डेमोक्रेट सिनेटरहरूले रिपब्लिकनहरूसँग हात मिलाउँदै ६० मतको सीमा पुर्याएपछि यो सहमति सम्भव भएको हो। तर, यस कदमले स्वास्थ्य बीमा संकटलाई प्राथमिकतामा नल्याएको आरोपसहित डेमोक्रेट पार्टीभित्रै तीव्र असन्तोष देखिएको छ।

डेमोक्रेटिक नेतृत्वले यस करारले अमेरिकामा तीव्र बन्दै गएको स्वास्थ्य सेवासम्बन्धी संकट समाधान नगरेको आरोप लगाउँदै कडा आपत्ति जनाएका छन्।

‘शुमर अब प्रभावकारी छैनन्’ — रो खन्ना

यस विषयमा प्रतिनिधि सभा सदस्य रो खन्ना (क्यालिफोर्निया) ले सेन्टका डेमोक्रेट नेता चक शुमर लाई नै नेतृत्वबाट हटाउनुपर्ने माग गरे।
उनले भने:

“यदि तपाईं अमेरिकनहरूको बढ्दो स्वास्थ्य बीमा प्रिमियम रोक्न लड्न सक्नुहुन्न भने, तपाईं केका लागि लड्नुहुन्छ?”

शुमरले सो प्रस्तावको प्रारम्भिक मतदानमा ‘विरुद्ध’ मत दिएका थिए।
उनले भने:

“अमेरिका अहिले रिपब्लिकनहरूद्वारा सिर्जित गम्भीर स्वास्थ्य संकटको बीचमा छ। यस्तो संकटमा समाधानविहीन प्रस्तावलाई म समर्थन गर्न सक्दिनँ।”

बर्नी स्यान्डर्सको कडा प्रतिक्रिया

सेन. बर्नी स्यान्डर्स (भर्मोन्ट) ले रिपब्लिकनहरूसँग मतदान गर्ने आठ डेमोक्रेट सांसदहरूको निर्णयलाई “बहुतै गलत” कदम भने।
उनको तर्क:

“यो मतदानले २ करोडभन्दा बढी अमेरिकनहरूको स्वास्थ्य बीमा प्रिमियम दोब्बर, कतिपयमा त तीन–चार गुणासम्म बढ्नेछ। मानिसहरू पहिले नै संसारकै महँगो स्वास्थ्य सेवा भुक्तान गरिरहेका छन्।”

स्यान्डर्सले थप चेतावनी दिए:

“यसले १.५ करोड मानिसलाई Medicaid बाट हटाउने बाटो खोल्छ, जसका कारण हरेक वर्ष करिब ५०,000 अमेरिकनको अनावश्यक मृत्यु हुन सक्छ। अनि यो सबै शीर्ष १% धनी वर्गलाई ट्रिलियन डलर कर छुट दिनका लागि।”

उनले हालैको निर्वाचनको जनमतलाई पनि अवहेलना गरिएको बताए:

“अमेरिकीहरूले ट्रम्पवाद र मजदुरविरोधी नीतिविरुद्ध लड्न मण्डेट दिएका थिए। तर आज भने उल्टो भयो।”

एडम शिफ र क्रिस मर्फीको भिडियो सन्देश

प्रतिनिधि एडम शिफ (क्यालिफोर्निया) ले सामाजिक सञ्जालमा भिडियो जारी गर्दै भने:

“यो विधेयकले क्यालिफोर्नियाका लाखौँ मानिसको बीमा महँगो बनाउनेछ। कुनै समाधान छैन, कुनै राहत छैन।”

त्यस्तै, सेन. क्रिस मर्फी (कनेक्टिकट) ले मतदानपछि आफ्नो कार्यालयमा रेकर्ड गरिएको भिडियोमा गहिरो निराशा व्यक्त गर्दै भने:

“यसले राष्ट्रपति ट्रम्पलाई अझ शक्तिशाली बनाउने जोखिम छ। म रुष्ट छु — तपाईं जस्तै। तर लडाइँ जारी रहन्छ।”

उनले थपे:

“यो देश, यो लोकतन्त्र जोगाउन, कहिलेकाहीँ पीडा सहेर पनि उभिनै पर्छ।”

४० दिनको शटडाउनपछि पहिलो ठोस प्रगति

• शटडाउन १ अक्टोबर देखि सुरु भएको थियो

• यो अमेरिकी इतिहासकै सबैभन्दा लामो शटडाउन हो

• १.४ मिलियन सरकारी कर्मचारी तलबविहीन वा जबरजस्ती काममा

• ४१ मिलियन कम आय भएका नागरिकको खाद्य सहायता प्रभावित

• हवाई यात्रा, कृषि, भिसा र सुरक्षा सेवाहरू अस्तव्यस्त

यसअघि डेमोक्रेट र रिपब्लिकनबीच पूर्ण गतिरोध थियो, तर यो सहमति आएका कारण अब सिनेटले सोमबार स्थानीय समय ११:०० बजे थप छलफल गर्नेछ।

सम्झौता कसरी सम्भव भयो?

यो सम्झौता:

• सिनेट बहुमत नेता जोन् थुन

• व्हाइट हाउस

• डेमोक्रेट सिनेटरहरू जीन शाहिन, म्यागी हासन

• र स्वतन्त्र तर डेमोक्रेट पक्षमा उभिने अंगस किङ
  बीच भएको परामर्शबाट तयार भएको हो।

सिनेटमा रिपब्लिकनको ५३–४७ बहुमत भए पनि, सरकार सञ्चालन विधेयक पास गर्न ६० मत आवश्यक थियो।

रिपब्लिकनहरूले:

• ८ जना डेमोक्रेट समर्थन दिलाए

• तर केन्टकीका र्यान्ड पॉल ले राष्ट्रिय ऋण बढ्ने भन्दै विरोध गरे

स्वास्थ्य बीमा (Obamacare) सब्सिडी मुख्य विवाद

• डेमोक्रेटहरूले स्वास्थ्य बीमा सब्सिडी थप एक वर्षको लागि विस्तार गर्न माग गरिरहेका थिए

• सम्झौतामा अहिलेका लागि डिसेम्बरमा मतदान गर्ने वाचा मात्र समावेश छ

• ठोस ग्यारेन्टी छैन

यस कारण:

• चक शुमर (सिनेट डेमोक्रेट नेता)

• गाभिन न्युजम (क्यालिफोर्निया राज्यपाल)

• तथा अन्य प्रगतिशील नेताहरू
  ले सम्झौतामा तीव्र असन्तोष व्यक्त गरेका छन्।

शुमरले भने:

“यो विधेयकले स्वास्थ्य संकट समाधान गर्न केही पनि गर्दैन। त्यसैले म यसको विरोधमा मतदान गर्छु।”

सम्झौतामा के–के समावेश?

विषय	विवरण
सरकारी खर्च	३० जनवरी सम्म अस्थायी निरन्तरता
तीन मुख्य खर्च विधेयक	कृषि, भूतपूर्व सैनिक सेवा (Veterans Affairs) लगायत
SNAP (खाद्य सहायता कार्यक्रम)	सेप्टेम्बर सम्मको बजेट सुनिश्चित
संघीय कर्मचारी तलब	शटडाउन अवधिको सम्पूर्ण तलब फिर्ता दिइने

तर, यसले सम्भावित अर्को शटडाउन को चेतावनी पनि दिन्छ — यदि जनवरीसम्म स्थायी बजेट सहमति भएन भने।

---

आगामी चरण

अब:

1. सिनेटमा पूर्ण विधेयक पास

2. प्रतिनिधि सभा (House) बाट अनुमोदन

3. राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको स्वाक्षर

पछि मात्र सरकार औपचारिक रूपमा पुनः सञ्चालन हुनेछ।