Updated :

क्याथोलिक चर्चको इतिहासमा पहिलो पटक अमेरिकी पोपको निर्वाचन भएको छ। ६९ वर्षीय रोबर्ट प्रिभोस्ट क्याथोलिक चर्चको नयाँ पोपको रूपमा निर्वाचित भएका छन् र उनले ‘पोप लियो’ नाम ग्रहण गरेका छन्।

सन्त पिटर स्क्वायरमा हजारौं भक्तजनहरूले प्रिभोस्टलाई भव्य स्वागत गरेका छन्। प्रिभोस्टले भ्याटिकनको बाल्कोनीबाट सम्बोधन गर्दै भने, ‘शान्ति तपाईंहरू सबैसँग रहोस्।’ यो सन्देशले उपस्थित भिडलाई थप उमङ्गित बनाएको छ।

पोप लियोको रूपमा आफ्नो पहिलो सम्बोधनमा उनले विश्वभर शान्ति र सद्भावको सन्देश दिनु महत्त्वपूर्ण रहेको बताएका छन्। उनको निर्वाचनसँगै क्याथोलिक चर्चमा नयाँ युगको सुरुवात भएको छ।

सन्त पिटर स्क्वायरमा भएको ऐतिहासिक क्षणलाई प्रत्यक्ष रूपमा हेर्नेहरूमा उत्साह र खुसीको माहोल थियो। प्रिभोस्टको निर्वाचनले अमेरिकी क्याथोलिक समुदायमा समेत गर्वको अनुभूति गराएको छ।

******

भ्याटिकनमा नयाँ पोपको चयन प्रक्रिया किन ढिलो भइरहेको छ?

भ्याटिकन सिटीमा नयाँ पोप चयन गर्नको लागि सिस्टिन च्यापेलमा कार्डिनलहरूको गोप्य मतदान जारी छ। दोस्रो दिनसम्म पनि कालो धुवाँ निस्किरहेको छ, जसको अर्थ हो—कार्डिनलहरूले नयाँ पोप चयन गर्न आवश्यक दुई-तिहाइ बहुमत (८९ मत) प्राप्त गर्न सकेका छैनन्।

कालो धुवाँको अर्थ के हो?

सिस्टिन च्यापेलको चिम्नीबाट निस्कने धुवाँले चुनावी परिणामको संकेत गर्दछ।

• कालो धुवाँ: कुनै पनि उम्मेदवारले पर्याप्त मत प्राप्त गरेनन्।

• सेतो धुवाँ: नयाँ पोप चयन भयो।

विभाजनको कारण के हो?

वर्तमानमा कार्डिनलहरूबीच गम्भीर मतभेद रहेको छ, विशेष गरी पोप फ्रान्सिसको सुधारवादी एजेन्डालाई निरन्तरता दिने कि परम्परागत मूल्यहरूमा फर्कने भन्ने विषयमा।

मतभेदका मुख्य कारणहरू:

1. सुधारवादी पक्ष:

   • यी कार्डिनलहरू सामाजिक न्याय, आप्रवासन, वातावरणीय मुद्दाहरू र धार्मिक सहिष्णुतामा केन्द्रित छन्।

   • उनीहरू पोप फ्रान्सिसको विचारधारालाई समर्थन गर्छन्।

2. परम्परागत पक्ष:

   • यी कार्डिनलहरू क्याथोलिक परम्परा, पारिवारिक संरचना र रुढीवादी सिद्धान्तहरूलाई प्राथमिकता दिन चाहन्छन्।

   • उनीहरू चर्चको मूल शिक्षामा जोड दिन चाहन्छन्।

कसरी बाँडिएका छन् कार्डिनलहरू?

• पोप फ्रान्सिसले नियुक्त गरेका कार्डिनलहरूको ठूलो समूह सुधारवादी छन्।

• केही पुराना कार्डिनलहरू परम्परागत विचारधारामा दृढ छन्।

• दुवै पक्षबीचको मतभेदले सहमति जुटाउन कठिनाइ उत्पन्न गराएको छ।

प्रमुख उम्मेदवारहरू:

वर्तमानमा कार्डिनलहरूको दौडमा केही प्रमुख नामहरू छन्, जसले चुनावलाई झनै रोचक बनाएको छ।

1. कार्डिनल पिएत्रो पारोलिन (इटाली):

   • पोप फ्रान्सिसका नजिकका सहयोगी।

   • सुधारवादी एजेन्डाका समर्थक।

2. कार्डिनल लुइस एन्टोनियो टाग्ले (फिलिपिन्स):

   • आप्रवासन र सामाजिक न्यायका पक्षपाती।

   • एसियाली चर्चको प्रतिनिधि।

3. कार्डिनल पिटर एर्डो (हंगेरी):

   • परम्परागत क्याथोलिक शिक्षाका समर्थक।

   • युरोपेली कार्डिनलहरूको समर्थन।

4. कार्डिनल रोबर्ट सारा (गिनी):

   • परम्परागत शिक्षामा विश्वास राख्ने।

   • अफ्रिकी चर्चको आवाज।

5. कार्डिनल रोबर्ट प्रिभोस्ट (अमेरिका):

   • पोप फ्रान्सिसले नियुक्त गरेका, सुधारवादी पक्षमा।

भ्याटिकन सिटीमा विभाजन?

आधिकारिक रूपमा भ्याटिकन सिटी विभाजित भएको छैन। तर, कार्डिनलहरूबीचको विचारधारात्मक ध्रुवीकरणले चर्चको एकतामा चुनौती खडा गरेको छ।

• सुधारवादी र परम्परावादीबीचको यो मतभेद चर्चको भविष्यको दिशा निर्धारणमा प्रमुख कारक बनेको छ।

• चर्चको नेतृत्व कस्तो प्रकारको हुनेछ भन्नेबारेमा दुई धारका बीचमा गहिरो मतभेद छ।

नयाँ पोप कहिले चयन हुन्छ?

कार्डिनलहरूले हरेक दिन चार पटकसम्म मतदान गर्न सक्नेछन्।

• आवश्यक बहुमत नआएसम्म कालो धुवाँ निस्किरहन्छ।

• सहमति जुट्न समय लाग्न सक्छ, किनभने विचारधारात्मक मतभेद गहिरो छ।

• क्याथोलिक समुदायले धैर्यपूर्वक सेतो धुवाँको प्रतीक्षा गरिरहेको छ।

भ्याटिकनमा नयाँ पोपको चयन प्रक्रिया: अत्यन्त गोप्य र कडा सुरक्षा उपायहरू

नयाँ पोप चयन गर्ने प्रक्रिया संसारकै सबैभन्दा गोप्य निर्वाचनमध्ये एक हो। यो प्रक्रिया अत्यन्तै कडा सुरक्षा र गोपनीयताका नियमहरूको बीचमा सम्पन्न हुन्छ।

कसरी गरिन्छ पोपको चयन?

१. कार्डिनलहरूको गोप्य भेला (Conclave)

• नयाँ पोप चयनका लागि १३३ जना क्याथोलिक कार्डिनलहरू सिस्टिन च्यापेलमा भेला हुन्छन्।

• हरेक कार्डिनलले बाइबलमा हात राखी जीवनभरका लागि सम्पूर्ण जानकारी गोप्य राख्ने शपथ लिन्छन्।

• केवल ८० वर्षभन्दा कम उमेरका कार्डिनलहरू मात्र मतदान गर्न योग्य हुन्छन्।

२. गोपनीयता र सुरक्षा उपायहरू

• सिस्टिन च्यापेल र गेस्टहाउसहरूलाई इलेक्ट्रोनिक डिभाइसहरूको उपस्थितिबाट मुक्त गर्न माइक्रोफोन र बग उपकरणहरूको जाँच गरिन्छ।

• फोन, ट्याब्लेट, स्मार्ट वाच, टेलिभिजन, रेडियो र अखबारहरूको पहुँचमा पूर्ण निषेध हुन्छ।

• इलेक्ट्रोनिक जैमरहरू प्रयोग गरी कुनै पनि बाह्य सिग्नल प्रवेश रोकिन्छ।

• सम्पर्कका लागि मात्र केही वाकी-टकीहरू राखिएका छन्, आपतकालीन अवस्थाका लागि।

३. नियम उल्लंघनको दण्ड

• नियम उल्लंघन गर्ने व्यक्तिलाई क्याथोलिक चर्चबाट निष्कासन (ex-communication) को सजाय हुन सक्छ।

• यसले गर्दा कुनै पनि व्यक्तिले गोपनीयता तोड्न आँट गर्दैन।

निर्वाचन अघि: क्याथोलिक कार्डिनलहरूमा हलचल

• पोप फ्रान्सिसको अन्त्येष्टिपछि नै कार्डिनलहरू भ्याटिकनमा जम्मा हुन थाले।

• चुनाव सुरु हुनु अघि नै इटालियन सञ्चार माध्यमहरू र पर्यटकहरूले कार्डिनलहरूका सम्भावित उत्तराधिकारीहरूबारे अनुमान गर्न थाले।

• कार्डिनलहरू खानेकुराको पसलहरूमा देखिने बित्तिकै पत्रकारहरूले उनीहरूको गतिविधिबारे जानकारी लिने प्रयास गरेका थिए।

प्रसिद्ध घटना:

• फिलिपिनी कार्डिनल टाग्लेले “जोन लेननको ‘Imagine'” गीत गाउँदै गरेको भिडियो सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भएको थियो।

• यसलाई उनको लोकप्रियता घटाउन प्रयोग गरिएको भए पनि, उल्टै भाइरल हुँदा उनको समर्थन बढेको थियो।

अन्तराष्ट्रिय प्रभाव र राजनीतिक पक्ष

• पोपको चयन धार्मिक निर्णय मानिन्छ, तर यो राजनीतिक प्रभावबाट अछुतो रहन सकेको छैन।

• क्याथोलिक चर्चको विश्वव्यापी प्रभावका कारण पोपको नेतृत्वले सामाजिक न्याय, यौन राजनीति र अन्तर्राष्ट्रिय विवादहरूमा ठुलो भूमिका खेल्छ।

• इतिहासमा १९०७ सम्म केही क्याथोलिक राजाहरूले पोप चयनमा ‘भिटो’ अधिकार राख्थे।

• आजकल मिडिया र सामाजिक सञ्जालले चर्चभित्रको बहसमा प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रूपमा प्रभाव पार्ने गरेका छन्।

चुनौतीहरू र भावी दिशा

• नयाँ पोप चयन गर्दा सुधारवादी र परम्परागत पक्षहरूबीचको मतभेद एक प्रमुख चुनौती बनेको छ।

• चर्चले समाजमा नयाँ दृष्टिकोण ल्याउने सुधारवादी नेतृत्व खोज्ने कि परम्परागत मूल्यहरूलाई जोगाउने नेताको समर्थन गर्ने भन्ने विषयले चुनावलाई कठिन बनाएको छ।

• अहिलेको राजनीतिक र सामाजिक परिवेशमा नयाँ पोपको नेतृत्वले क्याथोलिक चर्चको भविष्य कस्तो हुनेछ भन्ने निर्धारण गर्नेछ।

निष्कर्ष:

नयाँ पोप चयनको प्रक्रिया अत्यन्त गोप्य, कडा नियम र सुरक्षा मापदण्डहरूसहित सम्पन्न हुन्छ। विचारधारात्मक विभाजनको बीचमा क्याथोलिक समुदायले नयाँ नेतृत्वको प्रतीक्षा गरिरहेको छ। नयाँ पोपले क्याथोलिक चर्चलाई सामाजिक र राजनीतिक चुनौतीहरूको बीचमा कसरी अघि बढाउनेछन् भन्नेमा सबैको चासो छ।