क्यानडाको लिबरल पार्टी लगातार चौथो पटक संघीय निर्वाचन जित्ने प्रक्षेपण गरिएको छ।
प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीको नेतृत्वमा रहेको लिबरल पार्टी — जसले यस वर्षको सुरुमा जस्टिन ट्रुडोको राजीनापछि नेतृत्व सम्हालेको थियो — अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पद्वारा दिएको अतिक्रमणको धम्की र कर (tariffs) को प्रतिक्रियामा आएको चकित पार्ने जनमत फेरीका कारण बहुमत प्राप्त गर्दै छ।
सोमबार रातिसम्म लिबरल पार्टीले संसदमा १६१ सिटमा अग्रता लिएको थियो, जबकि कन्जर्भेटिभ पार्टी १५० सिटमा थियो।
संसदमा स्पष्ट बहुमतका लागि ३४३ सिटमध्ये कम्तीमा १७२ सिट आवश्यक पर्छ।
कार्नीले सोमबार आफ्नो ओटावा क्षेत्र (riding) मा विजयी भए।
उनी क्यानडाका पहिलो प्रधानमन्त्री जोन ए. म्याकडोनाल्ड पछि राजधानी क्षेत्रबाट निर्वाचित हुने पहिलो प्रधानमन्त्री हुन्।
पूर्व उपप्रधानमन्त्री तथा अर्थमन्त्री क्रिस्टिया फ्रील्यान्ड — जसको गत डिसेम्बरमा राजीनापछि ट्रुडोले आफ्नो राजीनामाको घोषणा गरेका थिए —ले पनि आफ्नो टोरन्टो क्षेत्रबाट पुनःनिर्वाचन जितेकी छन्।
क्यानाडाको लिबरल पार्टीको चमत्कारिक जितपछि प्रधानमन्त्री मार्क कार्नीको पार्टीले संसदमा स्पष्ट बहुमत पाउँछ कि अन्य पार्टीको समर्थन चाहिन्छ भन्ने कुरा मंगलबार ढिलो मात्र थाहा हुनेछ।
जनप्रिय कन्जर्भेटिभ नेता पियरे पोइलीएफ्रे, जसले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले क्यानाडामाथि व्यापार युद्ध र अतिक्रमणको धम्की दिएपछि समर्थन गुमाए, निर्वाचनमा आफ्नै सिट गुमाएको क्यानाडियन ब्रडकास्टिङ कर्पोरेसनले प्रक्षेपण गरेको छ।
केही महिनाअघि मात्र प्रधानमन्त्री बन्ने सम्भावनामा अग्रस्थानमा रहेका पोइलीएफ्रेका लागि यो गम्भीर राजनीतिक झटका हो।
पोइलीएफ्रेले “क्यानाडा फर्स्ट” भन्ने नारा लिएर ट्रम्पको शैलीमा चुनाव लडे, तर त्यसैले उनलाई घाटा पुगेको देखिन्छ।
लिबरल पार्टी संसदका ३४३ सिटमध्ये सबैभन्दा बढी जित्ने प्रक्षेपण गरिएको छ। बहुमतका लागि १७२ सिट आवश्यक पर्छ, जुन नजिक पुगिसकेको छ। गणना रोकिँदा लिबरल पार्टी १६८ सिटमा अगाडि थियो।
विजय भाषणमा प्रधानमन्त्री कार्नीले भने:
“अमेरिकाको विश्वासघातको झटका अब सकिएको छ, तर हामीले सिकेका पाठ कहिल्यै बिर्सनु हुँदैन।”
“राष्ट्रपति ट्रम्प हाम्रो देश, स्रोत, जमिन कब्जा गर्न खोजिरहेका छन् — त्यो कहिल्यै हुन दिने छैनौं।”
पोइलीएफ्रेले पराजय स्वीकार्दै भने:
“हामीले अझै लक्ष्य पुरा गरेका छैनौं, तर परिवर्तन सजिलो हुँदैन। समय लाग्छ। काम लाग्छ। हामीले आज रातिबाट पाठ सिक्नुपर्छ।”
राजनीतिक विश्लेषकहरूका अनुसार, यदि उनी नेता रहन चाहन्छन् भने अर्को सुरक्षित क्षेत्रमा उम्मेदवार बन्नुपर्ने हुन सक्छ।
पूर्व प्रधानमन्त्री ट्रुडोको लोकप्रियता घटेपछि, ट्रम्पको हस्तक्षेप, ट्रुडोको राजीनामा र कार्नीको उदयले चुनावको समीकरण बदलिएको हो।
क्यानाडाली जनतामा अमेरिकाप्रति आक्रोश देखिएको छ। धेरैले अमेरिकी वस्तुहरू बहिष्कार गरे, भ्रमण रद्द गरे, र अहिलेसम्मकै धेरै – ७.३ मिलियन – नागरिकले पूर्व-मतदान गरे।
टोरोन्टो निवासी रिड वारनले भने:
“पोइलीएफ्रे त साना ट्रम्प जस्ता लाग्छन्, त्यसैले म लिबरललाई भोट दिएँ।”
यदि लिबरल पार्टीले बहुमत नपाए, भने उनीहरूले अल्पसंख्यक सरकार बनाउनेछन्, सम्भवतः ब्लक क्वेबेको समर्थन वा नयाँ डेमोक्रेटिक पार्टीको सहयोगमा।
कार्नीले चुनावका क्रममा वाचा गरेका नीतिहरू:
अमेरिकी सामानमाथिको प्रतिशोधी करबाट आएको रकम श्रमिकहरूलाई दिने
मध्यम वर्गलाई कर छुट
दन्त उपचार सुविधा कायम राख्ने
सार्वजनिक प्रसारण (CBC) मा लगानी बढाउने
आव्रजनलाई सन्तुलनमा ल्याउने
प्रतिक्रिया