समय भारतले नेपाललाई नाकाबन्दी गरे ताकाको हो। सिमानामा आएको तरकारी विषादि हालिएको छ र खान योग्य छैन भन्दा समेत दबाबमा परेर हामीलाई त्यो विष किन्न बाध्य पारिएको घटना याद छ हजुरलाई? त्यसै दिन मेरो मनमा यसको आवश्यकता छ भन्ने आयो। हाम्रो राजनीति र परिस्थिति यस्तो नाज़ुक बन्दै गयो कि हामीले के रकस्तो खाने भनेर समेत अरूले नियन्त्रण गरेको हेर्न बाध्य भइरहेका छौँ । अर्कोतिर कालीमाटीमा ५० रूपैयाँमा टमाटर बिक्री भइराखेको छ तर चितवनका कृषकको बारीको टमाटर २ रूपैयाँ किलोमा समेत बिक्री हुँदैन। सिन्डिकेट भन्छन क्यारे, म राम्रोसँग बुझ्दिन तर यहाँ राम्रो भइरहेको छैन भन्ने चाहिँ राम्ररी बुझेको छु। त्यसपछि मैले यसको अध्ययन गर्न थालेँ सानो करेसाबारीबाट । जब म आफ्नो सानो करेसाबारीबाटै पूर्ण रूपमा आत्मनिर्भर हुन सफल भएँ तब लाग्यो यो कुरा सबैले जान्न ज़रूरी छ। यसको आवश्यकता विदेशमा भन्दा पनि नेपालमा बढी छ भन्ने महसुस भयो र सोच बन्दै गयो।
सुरूमा
आफूले उत्पादन गरेका कुराहरू आफ्नै फेसबुकमा राख्दा निकै साथीहरू प्रश्नहरू
गर्नुहुन्थ्यो। यसलाई कृषिसँग सम्बन्धित समूहमा राख्न पाए सबै लक्षित
समूहमा पुग्नेथियो भनेर त्यसताका देखिएका
कौसी र करेसावारी समूहहरूमा
देखाउने कोसिस पनि गरेका थियौँ
। तर हामीले सिकाएका
कुराहरू, पोस्ट गरेका विषयहरू चाहिएको बेलामा पोस्ट नहुने र कति त
हटाइएको पनि पाइए पछि
यस्तो पनि नहोस् र
लगातार सिकाउन पनि पाइयोस् भनेर
सुरु गरेका थियौँ । अहिले सबै
भन्दा सक्रिय समूहको रूपमा चलिरहेको छ। कुनै समस्या
आए सोध्ने र आफूले गरेको
उपलब्धी देखाउने साझा समूह भएको
छ। सिक्न र सिकाउन आउने
गर्नुहुन्छ सबै साथीहरू यसमा।
हामी तथ्यहीन कुराहरू, प्रचार र व्यापारिक पोस्टहरू
गर्न दिँदैनौँ जसले गर्दा सिक्न
र सिकाउन सजिलो भएको छ ।
त्यसैले सबैले माया गरिदिनुभएको छ।
* इच्छाशक्ति र ज्ञान भए परदेशमा वसेर नि स्वदेशमा यति राम्रो अभियान गर्न सकिँदो रहेछ है ?
एउटा
तथ्य भन्छु पहिले। नेपालमा आयात हुने लगभग
९०% तरकारी सहरी क्षेत्रमा खपत
हुन्छ। गाउँघरतिर न्यून खपत देखिन्छ। हामी
सोचौ त, हामीले हाम्रो
देशमा आयात हुने खुर्सानी
मात्र रोक्न सकियो भने अरबौँ जोगिन्छ
। यस्तो अवस्थामा एउटा गमलामा लगाएको
खुर्सानीले एउटा परिवारलाई वर्षभरि
वा ६ महिना नै
भए पनि पुग्यो भने
देशको कति पैसा बाहिर
जानबाट जोगियो । पोखरामा मात्र
गत वर्ष ३० हज़ार
घर परिवारको कौसी र करेसावारीको
तरकारी खेतीका कारण अघिल्लो वर्ष
भन्दा २८ करोड रूपैयाँ
कमको आयात भएको छ।
यो संख्या सानो त हैन
नि। सबैले कौसीको र करेसाको प्रयोग
गर्न सके आर्थिक सामाजिक
र मानसिक समस्यामा निकै राहत पुग्ने
देखिन्छ । अब यो
क्षेत्रमा विशेष गरेर सहरी क्षेत्रीय
बसोबास गर्नेहरूलाई जागरूक गर्नपर्यो भन्ने सोच भयो ।
विस्तारै यस अभियानमा प्रत्यक्ष
रूपमा जोडिएका पचासौँ हजार मानिस र
तिनसँग अप्रत्यक्ष रूपमा जोडिएका अन्य लाखौँ मानिसहरूलाई
उचित खेतीका निम्ति आववश्यक ज्ञान र परामर्श प्रदान
गर्न विदेशमा बसेर पनि सुरू
गरेका थियौँ । सामाजिक संजालकै
कारण यो यो अभियान
सम्भव भएको छ। अब
हामी संसारभर लगभग ८८ वटा
देशमा फैलिएका छौँ । नेपालका
प्राय हरेक ठाउँबाट सहभागी
हुनुभएको छ। यो सोच
आएसँगै सुरूको अवस्थादेखि नेपालमै रहेर सन्जु अधिकारीज्यू
जोडिनु भएको थियो र
लगातार यस अभियानको सहयात्री
हुनुभएको थियो । अहिले
भने यस अभियान संचालनमा
नेपालमै रहनु भएका अन्य
थुप्रै साथीहरू पनि जोडिनु भएको
छ र झन व्यापक
हुने तयारीमा छौँ ।
* हजुरका यस्तै अन्य समूह पनि छन् र सामाजिक संजालमा । यो समूह अन्य भन्दा फरक के छ? के हुने रहेछन् समस्या र बाधा?
सही
भन्नु भयो। हामीले सुरू
गर्नु पहिले संजालमा अन्य समूहहरू पनि
थिए र अझै पनि
सक्रिय भएर चलिरहेका छन्।
उनीहरूको योगदान अतुलनीय छ र रहने
नै छ। सबै समूहमा
सक्रिय सहभागिता भए सबैले कौसी
वा करेसामा तरकारी लगाएर आत्मनिर्भर हुनुपर्छ भनेर नै सिकाएका
छन्। प्रशंसनीय काम गरेका छन्।
हामी पनि यसै अभियानको
हिस्सा हौँ । हाम्रो
अभियान भने सिकाउने कुरामा
बढी केन्द्रित छ । पारिको
हैन, अब बारीको भनेर
समस्या सामाधानमा केन्द्रित छ । कौसी
वा करेसाबारीका किसानलाई समस्या आए सोध्ने र
जिज्ञाशा राख्ने साझा ठाउँको रूपमा
अगाडि आएको छ। समस्या
र बाधा खासै छैनन्
तर अवरोध गर्ने, कुरा काट्ने, कसैको
भाग खोस्न आएझैँ गरेर मानिसहरू भड्काउने,
नराम्रा कमेन्ट गर्ने, गर्न लगाउने, केही
असामाजिक तत्वहरू त सामाजिक संजालको
रोग नै हो ।
कहिलेकाहीँ त ज्यानकै धम्की
पनि आइरहन्छ । कर्म गर्दा
सानातिना विघ्नबाधा आउनु स्वभाविकै हो
। हामी विचलित नभई
काममा सकृय छौँ र
रहिरहनेछौँ ।
* फेरि
एकथरी मान्छे छन् नि स्वदेशमा, विदेशमा बसेर हामीलाई खुब सिकाउने भन्ने, तपाईँको अनुभव के छ यसमा?
हामी
नेपालीहरूको विदेश बस्ने, विदेशी भूमिलाई कर्मभूमि बनाउने इतिहास नयाँ पक्कै हैन
। हाम्रो देश नेपालको मुख्य
आम्दानीको स्रोत के भन्ने पनि
सबैलाई थाहा छ ।
भूकम्पले नेपालमा घर भत्किँदा विदेशमा
बस्नेको पनि मन उत्तिकै
भत्किएको थियो । बाढ़ी
र पैरोले नेपालमा गाउँ वगाउँदा विदेशमा
बस्नेको मन बढी चिसो
भएको उदाहरण दिन अब नपर्ला
। आफ्नाहरूको राम्रो भएको, आफ्नाहरूले राम्रो गरेको देख्न खोज्नु हामी विदेशमा बस्नेहरूको
गल्ती त पक्कै हैन
होला । यसै बीच
हाम्रो देशमा भएका नेतृत्वले पनि
यी हाम्रा नै हुन् भनेर
अँगाल्न नसक्दा र सम्मानजनक कानुनी
व्यवस्था नगरिदिँदा यो पर्खाल भएको
देखिन्छ।
* आफ्नो बारेमा पनि केही भनिदिनोस् न। विशेष गरेर दूर्जेय चेतना के हो?
दूर्जेय
चेतना एउटा सपना बोकेर,
मन भारी गरेर आफ्नाहरूलाई
पछाडि छोडेर अनेकौ कारण र परस्थितिले
विदेश पलायन भएको युवा हो।
मलाई पनि नेपालमै बसेकाहरू
भन्दा कम माया नेपालको
लाग्दैन। नेपालमा लामो समय त्रिविमा
अध्यापन गरेर विदेश हिँड्दा
एउटा सपना बोकेर हिँडेको
मानिस हुँ । विदेशमा
पनि थुप्रै कथाहरू बुनेको छु। मानिस नामसँगै
जात धर्म र पदवी
खोज्न थाल्छ तर म यसका
पछाडि कहिल्यै लागेर हिँडिनँ । विदेशमा कहिले
मज़दूरी गरेँ, कहिले PhD र post doc गर्रेँ, कहिले शिक्षक त कहिले वैज्ञानिक
भएर काम गरेँ ।
यही अनुभवले चेतना मर्दैन र अजय अर्थात
दूर्जेय रहन्छ भनेर सिकायो र
परिणामत: लगातार सिकाउने काममा लागि रहेको छु।
* अन्य थप कुरा केही भन्न चाहनुहुन्छ Nepalmother.com को मार्फ़त संसार भरका पाठकहरूलाई ?
सबै भन्दा पहिले हजुरले यसरी पहिचान गरेर केही समय कुरा राख्न दिनुभएकोमा हामी सम्पूर्ण एड्मिन टिम हजुरप्रति आभारी छौँ । हामी सिक्ने र सिकाउने अभियानमा छौँ । वर्षभरि कति दिन आफैँले उत्पादन गरेको खानुभयो भने आफैलाई प्रश्न गरिदिनु होला। हामी यो अभियानमा सबैलाई जोडिन अनुरोध गर्दछौँ । ख़राब कुरा अवश्य हैन । त्यसैले राम्रो कुरालाई प्रोत्साहन दिनुहोला र सबैलाई जोडिदिएर सहयोग गरिदिनु होला। देखेर पनि त सिकिन्छ। सिक्न मन हुँदा हाम्रो आफ्नै YouTube च्यानल पनि बनाएर सिकाउन थालेका छौँ । अन्तिममा सबै समूहमा सहभागी साथीहरूलाई धन्यवाद र एड्मिन समुहमा रहनु भएका सन्जु अधिकारी, दिलिप आचार्य, शिवहरि वास्तोला र विजया मानन्धरज्यूहरूमा पनि हार्दिक आभार ।
please visit this links below:
https://www.facebook.com/groups/340152957394662/?exp=4a9f
No comments:
Post a Comment
बेनाममा अरुलाई गाली गलौज गर्दै जथाभाबी कमेन्ट लेख्नेहरु लाई यो साईटमा स्थान छैन तर सभ्य भाषाका रचनात्मक कमेन्ट सुझाब सल्लाह लाई भने हार्दिक स्वागत छ । तल Anonymous मा क्लिक गर्नुश अनी आफ्नो सहि नाम र सहि ईमेल सहित ईंग्लिश वा नेपाली मा कमेन्ट लेखी पठाउनुश, अरु वेबसाईट र यस् मा फरक छ बुझी दिनुहोला धन्यवाद । address for send news/views/Article/comments : Email - info@nepalmother.com - सम्पादक