इयान मार्टिन फिर्ता जाने : नेतृत्व महासचिवका प्रतिनिधिले नै गर्ने

नेपालमा राष्ट्रसंघीय मिसन (अनमिन)को आकार घटाइए लगत्तै यसका प्रमुख इयान मार्टिन फिर्ता जाने जानकारी एक राष्ट्रसंघीय पदाधिकारीले दिएका छन्। माघ १० गतेदेखि मिशनको आकार घट्दै छ र सोही बेलामा मार्टिन फर्कने छन्। तर उनको स्थानमा को आउने भन्ने विषयमा भने निश्चित भइसकेको छैन। महासचिव बान की मूनले बिहीबार न्यूयोर्कमा सुरक्षा परिषदलाई प्रस्तुत गरेको प्रतिवेदनमा मिशनको नेतृत्व महासचिवका प्रतिनिधिले नै गर्ने उल्लेख छ। तर अब आउने महासचिवका विशेष प्रतिनिधि मार्टिन भन्दा कनिष्ठ ओहदाका हुनेछन्। महासचिवको प्रतिवेदन शुक्रबार न्यूयोर्कस्थित मुख्यालयमा सार्वजनिक हुँदैछ। माघ १० पछि अलिक सानो आकारको अनमिन प्रस्तावित गर्दै महासचिवले प्रतिवेदनमा भनेका छन्- ´माओवादी छापामारको पुनर्स्थापना सम्वन्धि सम्झौताका कमजोरीले गर्दा नेपालमा शान्ति प्रक्रिया अझैं संवेदनशील छ। त्यस हिसाबले अलिक सानो आकारमा मिशनको पदावधि थप ६ महिना बढाउनु जरुरी छ।´गत अक्टोबरमा नेपाल भ्रमण गरेर गएका मुनले मिशनको सेना समायोजन गर्नै सबैभन्दा ठूलो जिम्मेवारी पुरा गर्ने काममा थोरै मात्र उपलब्धि हाँसिल भएकामा असन्तुष्टि समेत प्रकट गरेका छन्। अहिलेसम्म पनि विशेष कार्यदललाई माओवादी सेनाको निरिक्षण, समायोजन र पुनर्स्थापनका काम गर्न दिन राजनीतिक दलहरू असफल रहेकोमा उनले दुःखसमेत व्यक्त गरेका छन्। सेना समायोजन नहुँदा शान्ति प्रक्रिया टुंगोमा पुग्न नपाएको बानले उल्लेख गरेका छन्। राजनीतिक दलमाझ सेना समायोजनको विषयमा तनाव बढे त्यसले शान्ति प्रक्रिया बिथोल्न सक्ने र नयाँ संविधान निर्माणका बाटामा तगारा हाल्न सक्ने तर्फ बानले सचेत गराएका छन्। बानले सदस्य राष्ट्रबाट उपलब्ध गराइएका ७३ जना हतियार सुपरिवेक्षक वहालै रहे पनि माघ १० बाट सिभिलियन पदमा खटाइएका १८ मध्ये अधिकांश अवकाश प्राप्त सैनिक अधिकृतहरु भने फिर्ता हुनेसमेत प्रस्ताव गरेका छन्। त्यसबाहेक मिशनको राजनीतिक विभागको आकार समेत घटाइने प्रस्ताव उनले सुरक्षा परिषद् समक्ष राखेका छन्।

जातीयता र क्षेत्रीयताको नाराले देश विखण्डन हुने

राष्ट्रपति डाक्टर रामबरण यादवले जातीयता र क्षेत्रीयताको नाराले देश विखण्डन हुने बताउनु भएको छ । कम्लहरी मुक्तिका लागि साझा मञ्चको ज्ञापनपत्र बुझ्दै राष्ट्रपतिले जातीयता र क्षेत्रीयताका सस्ता नारा बिना नै मुलुकको सबै समस्या समाधान गर्नुपर्ने बताउनुभयो । लोकतान्त्रिक सँस्कृतिको विकास हुन नसकेको गुनासो गर्नै उहाँले सबै क्षेत्रमा लोकतान्त्रिक पद्दति र सँस्कृतिको विकास गर्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो । मञ्चले शोषणमा परेका कम्लहरीलाई राहत, दोषीलाई कडा कारबाही र रोजगारीका लागि राष्ट्रपतिलाई ज्ञापन पत्र बुझाएको छ । राष्ट्रपति यादवले सबै क्षेत्रका माग सरकारले पुरा गर्नुपर्ने बताउनुभयो ।

कबिता -

झन्डा महिमा -------------------शेखर ढुङेल

यहाँ त प्रत्यक कदम मा
स्वतन्त्रता को खोलमा
नयाँ नयाँ दासता खोजिन्छ
राष्ट्र को झन्डा बोक्ने निमुखा को
अपहेलना गर्दै
दलिय झन्डा बोक्ने मात्र पुजिन्छ
वा वा झन्डा तिम्रो महिमा अपार छ
पीडित को गुनासो सुन्ने कोइ छैन
झन्डा वाल पिडक् कै कुरा सुनिन्छ
झन्डा बोकी लुटि खानेकै बोल बाल भयो यहाँ
झन्डा नबोक्ने को ऊपेछ्या गरिन्छ
कतै ह्विप जारी हुन्छ कतै निर्देसन्
जनता का प्रतिनिधि भन्छन
ति पनि झन्डा कै छाया मा बाधीन्छन
स्वतन्त्र को योग्यता बली चढाइ
झन्डा बोक्ने लाई छिराइन्छ
स्वतन्त्रता को प्रतिक बन्नु पर्ने झन्डा
हत्या हिन्सा र कब्जा को सन्देस दिन्छ
झन्डा बोक्ने को ताल न सुर को
बक् बक मा ताली ठोकिने
सत्य बोल्ने को तालु मा लठ्हि बज्रने
झन्डा बोक्ने झोले राज गर्न पुगे
झन्डा नबोक्ने निमुखा को गांस बास खोसे
हिजो पनि झन्डा बोक्ने को मात्र
स्वतन्त्रता र अधिकार थियो
बहुदल आयो झन्डा बोक्ने को
सात खत नै माफ भयो
गणतन्त्र मा हत्यारा सम्मानित भए
झन्डा नबोक्ने लाई हिजो भन्दा
आज बाँच्न झन गार्हो भयो
बली चढाइयो जनता को
जस्ले झन्डा नबोक्ने भने
स्वतन्त्रता को नाम मा
जनता अझै दास र पीडित बन्दै गए
कुनै न कुनै को झन्डा नबोक्ने
आफ्नै देश मा शर्नार्थि बने
देश मात्र होइन बिदेश मा पनि
झन्डा कै नाम मा बबाली
समुह समुह बिभक्त भै
अत्याचार गर्दाइ छन अल्पमत माथि
कठै लाज नै नमानी
राष्ट्रिय झन्डा भन्दा यहाँ दलिय झन्डा
उच्च भो
जस्ले कसै को झन्डा बोक्दैन
उ त समाज मा नबिक्ने भो
रगत को रङ सबै को रातै हो
बिभेद देख्ने खराबि आँखा मा भो
झन्डा झन्डा को बैमन्स्यता मा
हेर हेर दुनियाँ देश तहस नहस भो
झन्डा ले नै कोर्न थाल्यो भाग्य
झन्डा नबोक्ने को फुट्यो भाग्य
बिथोलियो टुट्यो उस्को सपना
झन्डा नबोक्ने को आस्तित्व नासियो
आर्थ न बर्थ गोविन्द गाई
कही नभएको तन्त्र देख्न पाइयो
झन्डा को दासता अस्विकार गरे
यहाँ त बाँच्न नै गार्हो भो
धन्य धन्य झन्डा तिम्रो
महिमा बुझ्न गार्हो भो


वाईसीएल पार्टीनीतिविपरीत गई हत्या हिंसामा उत्रिएको निष्कर्ष

सत्ताको नेतृत्व गरिरहेको नेकपा (माओवादी) ले आफनै भ्रातृ संगठन योङ कम्युनिस्ट लिग (वाईसीएल) पार्टीनीतिविपरीत गई हत्या हिंसामा उत्रिएको निष्कर्षनिकालेको छ। पार्टीचिवालयको बिहीबारको बैठकमा पार्टीध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ँप्रचण्ड’ले वाईसीएलका अराजक र पार्टी नीतिविपरीतका काम रोक्न संगठन विभाग हेरिरहनुभएका नेता मोहन वैद्य किरणलाई अनुरोध गर्नुभएको थियो। वाईसीएलको अराजक गतिविधिका कारण सत्तासाझेदार एमाले र अन्य दलको तीव्र विरोध खप्नुपरेको र देशको शान्तिसुरक्षाको स्थिति नै कमजोर भएका कारण प्रधानमन्त्री बढी चिन्तित हुनुभएको बैठकका सहभागीहरूले जानकारी दिए। बैठकमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले सरकारले प्रतिबद्धता व्यक्त गरेअनुरूप तीन साताभित्र वाईसीएलले कब्जा गरेका संरचना खाली गराउन पनि पार्टींक्तिलाई निर्देशन दिनुभएको थियो। व्यवस्थापिका-संसद्को बुधबारको बैठकमा बोल्ने क्रममा पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले वाईसीएलका गतिविधि पार्टीीतिविपरीत भएकाले अपराधमा संलग्न जोसुकैलाई पनि कडा कारबाही गर्न गृहमन्त्रीलाई निर्देशन दिइसकेको जानकारी गराउनुभएको थियो। व्यवस्थापिका-संसद्को बैठकमा एमाले सभासद् रवीन्द्र अधिकारीले प्रधानमन्त्री जनताको संरक्षक कि वाईसीएलको संरक्षक हो भन्ने प्रश्नसमेत गर्नुभएपछि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले वाईसीएल वा युथफोर्स जोसुकैले पनि कानुन मिचेर हत्याहिंसा गर्न थाले सरकारले कारबाही गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको थियो र पार्टीचिवालको बैठकमा पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले सोही विचार दोहोर्याउनुपरेको थियो। ँपार्टीात्र सञ्चालन गर्ने नाममा सरकार सञ्चालनमा असफल हुने अवस्था नआओस् भन्नेतर्फहामी सचेत हुनुपर्छ र हाम्रा पार्टींगठनहरूलाई पार्टीनीति र कानुनभित्र राख्न सक्नुपर्छ’ - प्रचण्डले बैठकमा भन्नुभएका विचार उद्धृत गर्दै एक सहभागीले भने। ँबैठकमा कतिपय ठाउ“मा हाम्रा पार्टी कार्यकर्ताले पार्टीनीतिविपरीत कार्य गरेका छन् भन्ने निष्कर्षनिकालियो’ -बैठकपछि सचिवालय सदस्य वर्षान पुन अनन्तले पत्रकारहरूस“ग भन्नुभयो। पत्रकारहरूले कुन-कुन घटना पार्टीनीतिविपरीत भए भनी सोधेको प्रश्नमा नेता अनन्तले नुवाकोट घटना पनि पार्टीीतिविपरीत भएको बताउनुभयो। नुवाकोटमा केही दिनअघि वाईसीएल कार्यकर्ताले एमाले कार्यकर्ता विवेक देवकोटाको खुट्टा छिनालेका थिए।
एकता केन्द्र-मसाल) बीच एकता भएपछि केन्द्रीय समिति ९५ सदस्यीय हुने सम्भावना देखिएको छ। माओवादीको बिहीबार भएको सचिवालय बैठकमा केन्द्रीय समितिको पुस २८ गतेको बैठकले यसलाई निष्कर्षा पुर्याउने निर्णयगरेको थियो। ँपार्टीैठकले पुस २८ गते एकतासम्बन्धी सम्पूर्ण निर्णयगर्ने भए पनि एकता घोषणा भने संविधानसभाका सभापतिहरूको निर्वाचनका कारण २९ गते भ्याउने सम्भावना कम छ’ -सचिवालय बैठकपछि पार्टीेता मोहन वैद्य किरणले भन्नुभयो।
विगतमा पनि माओवादीको केन्द्रीय समिति ९५ सदस्यीय रहेकाले अब पनि सोहीलाई ब्यू“झाउने कि भन्ने छलफल भएको सचिवालय सदस्य अनन्तले जानकारी दिनुभयो। माओवादीको विगतमा ९५ सदस्यीय केन्द्रीय समिति रहेकोमा चुङवाङ बैठकले ३५ सदस्यमा झारेको थियो। माओवादीले पार्टीकतापछि पार्टीे नाम परिवर्तन गर्ने या नगर्ने भन्ने विषयमा अझै पनि निर्णय गरिसकेको छैन।बैठकमा पशुपतिको विवाद, राजनीतिक संकट र वाईसीएलका अराजक गतिविधिका सम्बन्धमा पनि छलफल भएको किरणले बताउनुभयो।


वाईसीएलले बायाँ खुट्टा काटिसकेपछि दायाँ खुट्टा पनि ताछ्न थाले, शिवलाई बोरामा हालेर पिटे

म पेसाले होटल व्यवसायी हुँ । जीतपुरफेदीमा स्टोन प्यालेस नामको होटल चलाएर बसेको तीन वर्ष भयो ।
पुस २२ गते नुवाकोट कागतीगाउँको ढुङ्गाखानीमा स्थानीय बलामीबासी र वाइसीएल कार्यकर्ताबीच विवाद चर्केको थाहा पाएपछि के भएछ बुझ्न भनेर म शिवप्रसाद घिमिरे र योगप्रसाद फुयाँल एउटै मोटरसाइकलमा ११ बजेतिर त्यता लाग्यौं। नुवाकोट र काठमाडौंको सीमानामा ठूलो खोला भन्ने ठाउँ छ । त्यहीँनिर नुवाकोटबाट आउँदै गरेका आफ्नै गाउँका भुवन अर्याल र अरु १०-१२ जना वाईसीएल कार्यकर्तासँग जम्काभेट भयो । हामी घरबाट निक्लेको उनीहरुलाई कसैले खबर गरिदिएछ ।
भुवनले एक ईशारा गरे । गाउँघरको दाजुभाइ भएकाले मैले पनि नराम्रो सोंचिन। यस्तो गर्लान् भन्ने लागेकै थिएन । उनको ईशारापछि हामीले एक-अर्कालाई हेर्‍यौं र हर्न बजायौं। हामी चार-पाँच मिटर अघि बढिसकेका थियौं। उनीहरुमध्येका एकले पर्खन भने। हामी फर्कियौं । उनीहरुले त आक्रमण गर्ने सोचले पो डाकेका रहेछन्। हामीलाई के थाहा ?
नजिक आइपुगेपछि उनीहरुले एक्कासी हामीलाई घेरे। एकाएक सोंच्दै नसोचेको घटना हुँदा म तीन छक परें। लौ अब के गर्न लागे भनेर हामीलाई डर लाग्यो । त्यत्तिकैमा उनीहरु हामीमाथि जाइलागे । योगप्रसाद सुस्त मनस्थितिका भएकाले उनलाई केही गरेनन्। म र शिवलाई भने गोद्नु गोदे। शिवलाई बोरामा हालेर पिटे । वाईसीएल कार्यकर्तामध्ये एकजनाले शिवलाई चिनेका रहेछन्। त्यसैले पछि छाडिदिए । मलाईचाहिँ त्यहाँबाट ५-७ मिटर पर लगेर ´हामीविरुद्ध लाग्ने´ भन्दै भकुर्न थाले । तिनले मेरो साथ भएका ५४ हजार ५ सय रुपैयाँ, ब्रेसलेट, सिक्री लुटे । मैले पनि प्रतिकार गर्न खोजें तर त्यति धेरै मान्छेका अगाडि मेरो केही लागेन । मलाई उनीहरु ´यसलाई सिध्याउनैपर्छ´ भन्दै कुट्दै थिए । त्यही समूहमध्येको एकजनाले उतिन्खेरै तरबार झिकेर मेरो गर्दनमा तेर्स्याए। मलाई अब म बाँच्दिन भन्ने लाग्न थाल्यो । त्यसैले मैले बलजफ्ती दुई हातले त्यसलाई छेकेकाले काटिहाल्न सकेनन् । उनीहरुले ´यसको घाँटी होइन खुट्टा छिनाउनुपर्छ´ भन्दै बायाँ खुट्टामा तरबारले छ्याकछ्याक पारेर काट्न थाले। म कराइरहें। एकान्त ठाउँ भएकाले मेरो चित्कार सुन्ने त्यहाँ कोही थिएन ।
बायाँ खुट्टा काटिसकेपछि दायाँ खुट्टा पनि ताछ्न थाले। शारिरीक रुपमा तागतिलो भएकाले होला त्यति गर्दा पनि म बेहोस भएको थिइनँ सबै कुरा थाहा थियो। उनीहरुले भने ´अब यति गरेपछि यो मर्छ यसलाई तलतिर मिल्काइदिउँ´ भनेर चारजनाले हातखुट्टा समात्दै चार-पाँच मिटर तल खोल्सामा फालिदिए । म रगताम्मे थिएँ । एकोहोरो कराइरहें मलाई बचाउ मलाई बचाउ……
लगभग आधा घण्टापछि नुवाकोटबाट मोटरसाइकलमा एकजना दाई आउँदै रहेछन्। म कराएको सुनेर उनले हेरे । संयोगले मैले चिनेको मान्छे नै रहेछन्। उनले मेरो घरमा गएर भनेछन् ´तपाईको मान्छेलाई काटेर ठूला खोलामा फालेको छ। तुरुन्त जानु।´
गाउँलेहरुले थाहा पाएर तुरुन्त आइपुगे। मलाई देखेर मेरो परिवारमा रुवावासी चल्यो। गाउँलेहरुले नजिकैको कखुरा बोक्ने गाडीमा हालेर वीर अस्पताल पुर्याए। वीर अस्पतालले उपचार गर्न नसक्ने बताउँदै बी एण्ड बीमा रिफर गरी पठायो। त्यहाँ पनि नसक्ने भनेपछि शिक्षण अस्पताल महाराजगंजमा पठाइयो। मलाई डाक्टर विनयलाल श्रेष्ठले हेर्नुभयो। पहिला उहाँले बाँच्नै मुश्किल पर्ने र बाँचे पनि खुट्टा काटेर फाल्नुपर्ने बताउनुभयो।
मर्नभन्दा त बाँच्नै प्यारो भनेर मैले खुट्टा काट्न सहमति जनाएँ। अहिले मेरो बायाँ घुँडामुनिको खुट्टा काटिएको छ। दायाँ भने बन्नसक्ने बताएका छन् डाक्टरहरुले। म अब जीवनभरका लागि अपाङ्ग भएँ। जसले मलाई आक्रमण गरेको हो म उनीहरु राम्ररी चिन्छु। मेरै गाउँका वाइसीएल कार्यकर्ता उद्धव अर्याल, भुवन अर्याल, शेषकुमार लामा, गणेश महर्जन हुन्। अरु भने काठमाडौंबाट झिकाइएका वाईसीएल कार्यकर्ता हुन्। ममाथि बिनाकसुर आक्रमण भएको छ । सरकारले उनीहरुमाथि कारवाही गर्ने आशा लिएको छु। (माओवादी भातृ संगठन वाईसीएल र एमाले सम्बद्ध युथफोर्सबीच चर्किएको तनावको पछिल्लो शिकार बनेका काठमाडौं जिल्लाको जीतपुरफेदी गाविसका युथफोर्स संयोजक विवेक देवकोटासँग कञ्चन अधिकारीले गरेको कुराकानीमा आधारित।)



अभिनेता गोविन्दा पशुपतिमा

जतिबेला भारतीय मूलका भट्ट पशुपतिमा प्रवेश गर्दै थिए, त्यति नै बेला नेपाल घुम्न आएका भारतीय अभिनेता गोविन्दा शुक्रबार पशुपति दर्शन गर्न जाने बताउँदै थिए । बिहीबार उनी प्रफुल्लित थिए । नहुन् पनि किन ? उनकै अनुसार पशुपतिनाथको कृपाले उनका दिन सुधि्रएका छन् । 'पशुपतिनाथको कृपा र ठूलाबडाको आशीर्वादले मेरो जीवनमा फेरि सुख आएको छ,' पत्रकारले घेरिएका लोकसभा सांसदसमेत रहेका उनले भने, 'केही वर्षअघिसम्म मेरा दिन त्यति राम्रा थिएनन्, ४ वर्षसम्म फिल्म हात परेनन् ।' नेपाली मूलकी उनकी पत्नी सुनीता शर्मा -आहुजा) ले एक वर्षअघि पशुपतिको भाकल गरिन् । भाकलपछि ६ वटा फिल्मको प्रस्ताव आयो । दुई छिट्टै बजारमा आउँदैछन् । 'त्यसैले सपरिवार आएको,' उनले भने । याक एन्ड यती होटलमा बसिरहेका उनका साथमा छोरा यशवर्धन र छोरी नर्मदा पनि छन् ।'नेपाली फिल्म हेर्नुभएको छ ?' पत्रकारको हूलबाट कसैले सोध्यो । 'ससुराली आएर झूटो बोल्नुहुँदैन,' हास्य अभिनेताका रूपमा पनि स्थापित उनले हँसाउँदै भने, 'पूरै -नेपाली फिल्म) हेरेको छैन । श्रीमती नेपाली बोल्ने भएकाले भाषा सिक्न गीत सुनेको छु ।'अन्य बलिउड कलाकारले झैं उनले पनि नेपाल आफूलाई मन परेको र सुटिङका लागि आएको सम्भिmए । ५ वर्षअघि यहाँ छायांकन गरिएको 'एक हसिना, एक दिवाना' सार्वजनिक भएको छैन । 'त्यो चाँडै आउँछ' उनले भने । उनका दुई चलचित्र 'डुनट डिस्टर्व' र 'बन्दा ये बिन्दास है' केही दिनपछि सार्वजनिक हुँदै छन् । 'गजिनी' मा अमिर खानको जस्तै शरीर बनाउने कि ? भनी पत्रकारले सोध्दा उनले भने, 'म आठ प्याक्स -बडी) बनाउँछु र एक्सन फिल्म सुटिङ गर्छु ।'